Natuurrampen en Toekomstige Bedreigingen

Natural Disasters and Future Threats

Studiewijzer 2020/2021

Globale inhoud

De gevolgen van natuurrampen en de discussie over toekomstige natuurlijke bedreigingen voor samenlevingen zijn voortdurend in het nieuws. Als gevolg van de exponentiële demografische groei en de toegenomen concurrentie op landgebruik, worden samenlevingen steeds gevoeliger voor de blootstelling aan natuurrampen en toekomstige natuurlijke bedreigingen. Voorbeelden hiervan zijn overstromingen, aardbevingen, aardverschuivingen, sneeuwlawines en tsunami’s. Het is van fundamenteel belang om op een adequate manier om te gaan met toekomstige bedreigingen. Hierdoor kunnen natuurlijke risico’s beperkt worden.

Het doel van deze module is om inzicht te verschaffen in hoe natuurrampen kunnen ontstaan en hoe het risico op rampen wordt vergroot door de ingrepen van de mens in het landschap. In deze module wordt de kennis in aardwetenschappelijke processen verdiept en wordt inzicht gegeven in de fysica van de processen die rampen veroorzaken. De vragen die aan de orde komen zijn: Wat is de omvang en frequentie van natuurrampen? Wat zijn de onderliggende fysische en mechanische processen? Hoe worden rampen veroorzaakt door menselijke veranderingen in het landschap?

De nadruk ligt op de rol van klimatologische extremen en de invloed van veranderend landgebruik. Parameters die van belang zijn voor natuurrampen worden gekwantificeerd en geanalyseerd in case studies. Hierbij ligt er een speciale focus op geomechanica, hydromechanica en rheologie (stromingsleer van vaste stoffen). Ook wordt er ingegaan op het meten van kwetsbaarheid van gebieden voor toekomstige natuurrampen. Uiteindelijk wordt er ingegaan op verschillende natuurlijke bedreigingen in toekomstscenario’s. Hierbij komt aan de orde hoe rampen kunnen worden voorspeld en hoe hun gevolgen kunnen worden verminderd.

Leerdoelen

• Ben je in staat om wetenschappelijke literatuur over (natuur)rampen te doorgronden
• Heb je inzicht verkregen in de ((geo-)fysische en (hydro-)mechanische aspecten van onderliggende processen die leiden tot natuurrampen en hoe deze relateren tot menselijk ingrijpen en natuurlijke klimaatsverandering
• Heb je inzichten gekregen in de biologische aspecten van natuurrampen - genetische effecten en adaptatie
• Ben je in staat op basis van de analyse van schaderapportage, en het analyseren van zichtbare gevolgen van de schade veroorzaakt uit satelliet en kaartbeelden natuurrampen te identificeren en te classificeren, en de effecten ervan in kaart te brengen 
• Ben je in staat om op basis van verschillende impactscenario’s de reikwijdte en de intensiteit van natuurrampen voor de lokale bevolking of de samenleving in het algemeen in te schatten
• Ben je in staat om bovengenoemde verkregen inzichten toe te passen op praktijkvoorbeelden met behulp van kwantitatieve data analyse
• Kun je op basis van verschillende scenario's voor landgebruik en klimaatsverandering strategieën formuleren die leiden tot een vermindering van de gevolgen van deze rampen
• Ben je in staat om bovengenoemde verkregen inzichten toe te passen op praktijkvoorbeelden met kwantitatieve data-analyse.
• Beschik je over de benodigde theoretische, natuurkundige en biologische kennis die relevant is voor het begrijpen van natuurlijke processen die leiden tot natuurrampen.
• Begrijp je essentiële natuurkundige formules en principes relevant voor het modeleren en voorspellen van processen die rampen kunnen veroorzaken.

Onderwijsvormen

• Ca. 10 hoorcolleges
• 5 werkcolleges van 2 uur en zelfstandig te maken opdrachten.
• 3 speciale groepsopdrachten
• Optioneel is een excursie naar een laboratorium waar een rampen worden gesimuleerd
• College reeks sluit af met een symposium en een gastlezing over bijzondere natuurrampen (v.b. meteorietinslagen of extreme vulkaanuitbarstingen), (1 uur) en een plenaire discussie van een half uur

De cursus begint met de behandeling van de concepten hazard, risk and disaster. Hierbij wordt nauw de terminologie en cassussen gevolgd uit het boek Environmental Hazards door Smith (2013). Daarnaast worden tijdens hoorcolleges de volgende hazards (natuurrampen) behandeld: tectonic hazards, gravity hazards, mass movement harzards, flood hazards, technological impact hazards, en context hazards.

Het verkleinen van de risico’s van hazards, het voorkomen van rampen en het verminderen van schade en slachtoffers vereist een interdisciplinaire aanpak van specialisten met een beta en gamma achtergrond. Bij de aanvang van de cursus worden er groepen van drie specialisten samengesteld. De specialisten in deze groepen gaan gedurende de cursus samenwerken in wisselende rollen. Meestal bestaat de groep uit een aardwetenschapper, een geofysicus en een maatschappij wetenschapper of (N)GO vertegenwoordiger. Bij iedere opdracht neemt elk groepslid weer een ander rol aan. Tijdens het eindsymposium wordt assignment 3 (het maken van een poster) mondeling toegelicht. In vijf werkcolleges wordt de theorie toegepast in de praktijk. In de werkcolleges worden computeroefeningen afgewisseld door calculus opdrachten. Daarnaast zijn er vier verplichte huiswerkopdrachten: een brochure, een paper, een poster en een groepspresentatie. Iedere week worden hoorcolleges afgewisseld met werkcolleges. Tijdens de werkcolleges worden verschillende opdrachten gegeven die groepsgewijs gemaakt dienen te worden.

De cursus bestaat uit de volgende elementen:   

• Ca. 10 hoorcolleges 
• 5 werkcolleges van 2 uur en zelfstandig te maken opdrachten. 
• 1 individuele opdracht - technisch rapport over natuurramp
• 2 speciale groepsopdrachten - poster en pitch presentatie op eindsymposium
• College reeks sluit af met een symposium en een gastlezing over bijzondere natuurrampen (v.b. meteorietinslagen of extreme vulkaanuitbarstingen), (1 uur) en een plenaire discussie van een half uur

Verdeling leeractiviteiten

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

• Deelname aan veldwerk is verplicht en niet vervangbaar door opdrachten of andere cursussen.
• In geval van een practicum is de student verplicht ten minste 90% van de practicumbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden, tenzij anders aangegeven in de studiewijzer van het vak. Indien de student minder dan 90% heeft bijgewoond dient het practicum opnieuw te worden gevolgd.
• In geval van werkgroepbijeenkomsten is de student verplicht tenminste 7 van elke 8 werkgroepbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden, tenzij anders aangegeven in de studiewijzer. Bij meer dan 8 werkgroepbijeenkomsten geldt dat de student steeds per (deel van) 8 bijeenkomsten maximaal 1 bijeenkomst mag missen. Indien de student minder dan het verplichte aantal heeft bijgewoond, kan het vak niet worden afgerond.
  

Toetsing

Het cijfer voor dit vak is als volgt opgebouwd:

1) Schrijfopdracht: technische rapportage natuurramp (25%)

2) Peer review Schrijfopdracht (10%)

3) Poster presentatie (15%)

4) Eindtoets (50%)

5) Leesbonus cijfer extra 10, 9 of 8. (10 voor alle leesopdrachten, 9 voor 1 gemist, 8 voor 2 gemist)

6) Daarnaast moeten alle werkcolleges voldaan zijn.

Toetsmatrijs (studentenversie)

Studenten die het vak al eerder hebben gevolgd

"De colleges van Kenneth Rijsdijk legden de stof erg goed uit en doordat het live colleges waren blijf je er met je aandacht beter bijen is er ook interactie. De leesopdrachten zorgden ervoor dat je goed bijblijft met de stof. Het was ook fijn dat je hier bonus punten voor krijgt, want de stof was behoorlijk veel, maar door de bonuspunten heb je extra motivatie om het toch te doen. De werkcollege opdrachten waren een goede manier om met de stof bezig te zijn op een 'wiskundige' manier, doordat het over dingen in de praktijk ging. Het was leuk om voor het essay je eigen onderwerp(binnen kaders) te mogen kiezen, zodat je zelf kan kiezen in welke ramp je je gaat verdiepen."

"Ik vond de combinatie tussen het complexe holistische beeld opeen natuurramp, in combinatie met het natuurkundige deel om natuurrampen te berekenen heel erg interessant. Het heeft me een wat breder perspectief gegeven voor verschillende situaties en de mogelijkheid om het van verschillende kanten te zien."

"De werkcolleges kunnen een duidelijker doel hebben, want nu voegde het niet heel veel toe doordat je eigenlijk bijna alleen maar zelf (of samen met anderen) bezig was met de opdrachten, maar daar heb jede werkcolleges niet per se voor nodig. Het was fijn geweest als je naast de feedback van de peer review ook feedback van de docent had gekregen op je eerste essay. Bij de posteropdracht werden echter verschillende punten genoemd waar de poster aan moest voldoen,zoals lettertype, opmaak, aantal woorden (anders dan in de opdracht stond), terwijl deze van te voren niet benoemd werden, dus de volgende keer moet dit vooraf benoemd worden zodat je je poster daarop kan aanpassen."

DOCENT: DIT GAAN WE DIT JAAR AANPAKKEN.

Opdrachten

1. Je krijgt wekelijks leesopdrachten die facultatief zijn, die kun je vinden op CANVAS. Als je die doet - dan kun je een extra bonus 10 krijgen die wordt uitgemiddeld over je eindcijfer! Leesopdracht 0
2. Voor de schrijfopdrachten ga je beginnen met een opdracht - een essay over een natuurramp (35% van het eindcijfer) -  daar doe je ook een peer review voor.
3. Tenslotte ga je in een groepje van drie een gezamenlijke poster-presentatie geven over de natuurrampen waar je een verslag over hebt geschreven. De poster-presentatie telt mee voor 15% van het eindcijfer.
4. Het vak wordt afgesloten met een toets met open vragen en berekeningen – dit tentamen telt voor 50% mee van het eindcijfer.
5. Al deze informatie en meer kunnen jullie vinden op Canvas.

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: http://student.uva.nl

Weekplanning

Rooster

Het rooster van dit vak is in te zien op DataNose.

Aanvullende informatie

Deelname aan werkcolleges en practica is verplicht. Ongeoorloofde absentie leidt tot uitsluiting voor het tentamen.

Toekomstperspectief voor de Aarde, Virtual Globe

80-100

Vakevaluatie afgelopen jaar

Vanaf 2013-2014 hebben we ervoor gekozen om d.m.v. onderstaande tabel de studenten meer inzicht te geven in de kwaliteitszorg. Daarom nemen we een korte weergave van de studentenevaluatie op en de daaruit voortvloeiende acties ter verbetering van het vak.

Contactinformatie

Coördinator

• dr. Kenneth Rijsdijk