Inleiding Milieueconomie

Introduction to Environmental Economics

Studiewijzer 2019/2020

Globale inhoud

Economie wordt wel eens gedefinieerd als de wetenschap die bestudeert hoe de mens met schaarse middelen omgaat om zijn behoeften te bevredigen. Met betrekking tot de actuele vraagstukken op het snijvlak van mens en aarde heeft deze schaarste twee kanten: aan de ene kant zijn de diensten die de aarde ons levert schaars of dragen wijzelf aan die schaarste bij. De draagkracht van de natuur is beperkt en grijpen wij teveel in, dan is die draagkracht het volgende jaar zelfs minder. Aan de andere kant zijn onze middelen schaars, dat wil zeggen beperkt. Wij hebben bijvoorbeeld niet de middelen om van de ene dag op de andere de hele wereld van zonnecellen te voorzien. Wij moeten daarom keuzes maken voor welke doelen wij ons geld inzetten.

De module Inleiding Milieueconomie introduceert het economisch gezichtspunt op het object van Future Planet Studies: de actuele en toekomstige vraagstukken op het snijvlak van mens en aarde. De module legt om te beginnen uit waarom problemen zoals milieudegradatie en uitputting van grondstoffen (ook) economische problemen zijn. Daarnaast proberen we erachter te komen wat de economische oorzaken zijn van dergelijke problemen. Verder wordt uiteengezet welke economische prikkels en instrumenten er ontwikkeld kunnen worden om die knelpunten aan te pakken. Hoofddoel is het overbrengen van het besef dat economische inzichten onontbeerlijk zijn voor het formuleren van zowel beleidsdoelen als voor het ontwikkelen van beleidsinstrumenten op het gebied van natuurbehoud en duurzame ontwikkeling.

Studiemateriaal

Verplichte leerstof, die getoetst wordt, zijn de artikelen die via Canvas bij dit vak worden aangeboden en de artikelen die via de aangeboden links vanuit de Canvas omgeving gedownload kunnen worden, dan wel op te zoeken zijn in de digitale bibliotheek. Centrale leerstof is te vinden in de Powerpoints en behoren ook tot de verplichte leerstof.

Niet verplicht maar ter ondersteuning kan het volgende boek worden aangeschaft:

Hanley, N. Shogren, J.F., & B. White (2012, 2nd edition), Introduction to Environmental Economics, Oxford: Oxford University Press. ISBN: 9780199568734

Leerdoelen

• De begrippen publieke goederen, marktfalen, Pareto-efficiëntie, tragedy of the commons, externe effecten, internalisatie, optimale vervuiling, kostenbaten- en kosteneffectiviteitsanalyse, energy efficiency gap en verdiscontering van de toekomst herkennen, kunnen beschrijven en uitleggen.
• Verschillende beleidsinstrumenten voor de aanpak van de milieuproblematiek kunnen benoemen, met name belastingen en verhandelbare rechten en de bijbehorende begrippen leakage, rebound effect, opportunity costs, ‘tweesnijdend zwaard’, en kunnen uitleggen hoe zij verschillen in hun economische werking en vormgeving en welke bijdrage zij kunnen leveren om de economie te 'vergroenen'.
• Verschillende begrippen en methoden om de natuurlijke omgeving financieel te waarderen, met name ecosysteemdiensten, willingness to pay, travel cost methode, contingent valuation method en de reiskostenmethode kunnen benoemen en hun verschillen uitleggen.
• De mechanismen die economische instrumenten, ingezet om het milieu te beschermen en duurzame consumptie te bevorderen, tegenwerken zoals en positionele consumptie en mimetische begeerte, BREVER-wet, kunnen beschrijven en uitleggen.
• Welvaart kunnen conceptualiseren en meten aan de hand van de begrippen BNP en alternatieve indicatoren, economische groei, Kuznetscurve, zwakke en sterke duurzaamheid.
• Een berekening kunnen uitvoeren van deadweight loss en van kosteneffectiviteit vanuit zowel het ingeneurs- als brede welvaartsperspectief, en privaat zowel als maatschappelijk perspectief.
• De culturele risicotheorie kunnen herkennen binnen twee centrale perspectieven binnen de economie: Environmental Economics en Ecological Economics, en ten aanzien daarvan een eigen positie kunnen bepalen.
• de volgende begrippen beschrijven en uitleggen: kostenbaten- en kosteneffectiviteitsanalyse, energy efficiency gap, verdiscontering van de toekomst.
• een berekening uitvoeren van kosteneffectiviteit vanuit ingeneurs- versus brede welvaartsperspectief, en privaat versus maatschappelijk perspectief.

Onderwijsvormen

Hoorcollege, Werkcollege

Verdeling leeractiviteiten

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

• In geval van een practicum is de student verplicht ten minste 90% van de practicumbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden, tenzij anders aangegeven in de studiehandleiding of studiewijzer van het vak. Indien de student minder dan 90% heeft bijgewoond dient het practicum opnieuw te worden gevolgd.
• In geval van werkgroepbijeenkomsten is de student verplicht tenminste 90% van de werkgroepbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden, tenzij anders aangegeven in de studiehandleiding of studiewijzer van het vak. Indien de student minder dan 90% heeft bijgewoond, kan het vak niet worden afgerond.
  

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanwezigheid bij de hoorcolleges is niet verplicht maar wordt sterk aanbevolen. De tentamenstof volgt de hoorcolleges.

In het geval van de werkgroepbijeenkomsten met opdrachten is de student verplicht minimaal 5 van de 6 werkgroepbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden. Ter voorbereiding wordt de student geacht bij aanvang van iedere bijeenkomst een voorbereidende opdracht te hebben gemaakt. Meer informatie hierover wordt verstrekt via Canvas.

In geval de student minder dan 5 werkgroepbijeenkomsten heeft bijgewoond wordt een NA (i.e. niet aanwezig) geregistreerd als eindcijfer en is herkansing niet mogelijk.

In bijzondere gevallen kan de examencommissie, op verzoek van de student, van deze verplichting vrijstelling verlenen in geval het onderzoek naar en de beoordeling van de beoogde vaardigheden naar haar oordeel ook kan plaatsvinden bij een geringer deelnamepercentage, al dan niet onder oplegging van aanvullende eisen.

Toetsing

Toetsmatrijs (studentenversie)

Studenten die het vak al eerder hebben gevolgd

Tabel: herkansers

Opdrachten

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: http://student.uva.nl

Weekplanning

Rooster

Het rooster van dit vak is in te zien op DataNose.

Aanvullende informatie

Deelname aan werkcolleges en practica is verplicht. Ongeoorloofde absentie leidt tot uitsluiting voor het tentamen.

Vakevaluatie afgelopen jaar

Vanaf 2013-2014 hebben we ervoor gekozen om d.m.v. onderstaande tabel de studenten meer inzicht te geven in de kwaliteitszorg. Daarom nemen we een korte weergave van de studentenevaluatie op en de daaruit voortvloeiende acties ter verbetering van het vak.

Contactinformatie

Coördinator

• prof. dr. Marc Davidson

Docenten

• Misha Velthuis