Toekomstperspectief voor de Aarde

Future Perspective for the Earth

6 EC

Semester 1, periode 1, 2

5132TOAA6Y

Eigenaar Bachelor Future Planet Studies
Coördinator dr. I.M. Smallegange
Onderdeel van Bachelor Future Planet Studies, jaar 1Minor Fysische Geografie, jaar 1

Studiewijzer 2019/2020

Globale inhoud

Door ongekende bevolkingsgroei, uitputting van grondstoffen en versnelde klimaatsverandering staan we op een keerpunt in ons bestaan op aarde. Een grote uitdaging waar we ons voor gesteld zien is, hoe we onze leefomgeving, de planeet aarde, zodanig kunnen inrichten dat dit een plek blijft waar wij mensen ook in de toekomst een goed bestaan kunnen leiden. Hoe kunnen wij de processen van het leven op zodanige wijze benutten dat wij er weliswaar profijt van trekken, zonder daarmee een fundamentele verstoring van ons leefmilieu teweeg te brengen of onherstelbare schade aan te richten aan natuur/ecosystemen? Om antwoorden te vinden op deze vragen, zullen we kijken hoe we op dit keerpunt beland zijn en onderzoeken in hoeverre we veranderingen al dan niet onomkeerbaar zijn.

We gaan in op de meest belangrijke onderwerpen binnen de ecologie, de aardwetenschappen en een klein deel scheikunde, in het bijzonder om nader zicht te krijgen in de relatie tussen de mens en de aarde. Daarbij is er aandacht voor het systeemdenken dat in de drie vakgebieden die in deze module de aandacht krijgen (ecologie, scheikunde en aardwetenschappen) een belangrijke rol speelt. De cursus is opgebouwd uit vier thema's die in verband staan met elkaar (1) de aardkorst: grondstoffen voor het level (2) het leven: oorsprong en energetische processen (3) gevolgen van klimaatsverandering, en (4) bedreigingen voor soorten. Aan de orde komen onder meer:

- De aardkorst: Hoe is de aarde ontstaan, en welke endogene processen (aardbevingen, vulkaanuitbarstingen) beïnvloeden onze leefomgeving? Met welke veranderingen in aardse processen zal de mens de komende eeuw worden geconfronteerd? Welke rol spelen de koolstofcyclus en de watercyclus in het aardse systeem? Introductie in de lange en korte CO2-cyclus, globale watercyclus en verbanden met klimaatverandering, chemie, geologie, bodem en ecologie. Waterbeschikbaarheid en landschapsfuncties: water is geen onuitputtelijke hulpbron en bevolkingsgroei en landbouw vergroten de druk op het beschikbare water, op de beschikbare bodem en de biodiversiteit: hoe gaan we daar mee om?

- Het leven: Oorsprong van leven, evolutie en biodiversiteit. Wat is natuurlijke selectie? Wat is leven? Energetische processen in levende systemen: koolstofassimilatie, metabool netwerk, energie efficiëntie en trofische systemen.

- Gevolgen van klimaatsverandering: Effecten van klimaatsverandering en landgebruik. Waar treden de grootste effecten op? Gevolgen voor bodemdegradatie, marine ecosystemen. Theorie en berekening van de effecten van veranderingen in het systeem Aarde op chemische evenwichten. Biomen (vegetatiegordels) en de relatie tot abiotische factoren, zoals de bodem, topografie, geologie en klimaat.

- Bedreigingen voor soorten: Hoe overleven soorten in een gefragmenteerd landschap? Hoe belangrijk is biodiversiteit? Hoe meet je het? Effecten van uitputting van natuurlijke bronnen geïllustreerd met behulp van eilandsystemen.

Studiemateriaal

Literatuur

  • Christopherson, R.W. & Birkeland, G. 2015. Geosystems: An Introduction to Physical Geography, Global Edition, 9th edition, Pearson. ISBN 139781292057750.
    NB: Herkansers die nog Elemental Geosystems, Christopherson R.W. & Birkeland G., 7th edition or 8th edition hebben, kunnen die ook gebruiken.

     

    Sadava, D. et al. 2017. Life: The science of biology. 11th Edition. W.H. Freeman & Co. ISBN 9781319126575.
    NB: Herkansers die nog de 10e editie van Life hebben (ISBN 9781464136399),kunnen die NIET gebruiken voor een aantal hoorcolleges. Zie voor verdere informatie de Canvassite

     

    Zumdahl & Zumdahl. Chemistry. 7th Ed. ISBN 9780618528448 (6th, 7th or 8th edition). Zie Canvassite  / scheikundetoets voor info over het verkrijgen ervan.

     

    Digitale handleiding en losse artikelen staan op Canvas. Er wordt van je verwacht dat je zelf de benodigde artikelen opzoekt en uitprint.

Software

  • Software: COACH

     

    FNWI software ondersteuning voor studenten

     

    Software downloaden: je kunt de software kan downloaden via www.datanose.nl/byod.

     

    Hulp bij installeren van software en andere Bring Your Own Device vragen

     

    Via laptops-fnwi@uva.nl

     

    Software-ondersteuning: dinsdag en donderdag van 12.00-13.00 uur in B1.16 (rechts naast de bibliotheekbalie).

     

    Laptop lenen: FNWI-studenten kunnen bij de balie van de bibliotheek een laptop met MS Office en Adobe Acrobat huren voor € 5,- per dag. Huren en retourneren kan op werkdagen tussen 9 en 20 uur. De lener heeft gebruikersrechten op de laptop en kan dus eigen software installeren. Bij de laptop worden een laptoptas, adapter, USB-muis, slot en HDMI-kabel geleverd. Na inlevering worden eigen documenten en software verwijderd.

Leerdoelen

  • Kennis en inzicht ontwikkelen in belangrijke geologische, chemische en biologische processen en cycli
  • Inzicht ontwikkelen in het verband tussen deze processen en cycli
  • Inzicht ontwikkelen in de verschillende tijdsschalen en ruimte schalen waarop deze processen en cycli werken
  • Een aantal systeemtheoretische concepten kunnen benoemen en beschrijven (positieve en negatieve terugkoppeling, systeem dynamica, toestandsvariabelen, parameters, buffers)
  • Ontwikkelen van vaardigheid om conceptueel en procesmatig te denken en te werken
  • Ontwikkelen van beginnend inzicht in de invloed van mensen op systeem aarde, meer specifiek rond het centrale thema van mondiale veranderingen
  • Toepassen van wetenschappelijke kennis om maatschappelijke vragen over mondiale verandering te beantwoorden
  • Bekend raken met de verschillende wetenschappelijke methoden binnen de betrokken vakgebieden
  • Bekend raken met interdisciplinair denken, met name het leren om kennis van ecologie, aardwetenschappen en scheikunde te integreren

Onderwijsvormen

  • Hoorcollege
  • Werkcollege
  • Laptopcollege
  • Zelfstudie
  • Zelfstandig werken aan bijv. project/scriptie
  • Presentatie/symposium
  • Veldwerk/excursie

In de cursus komen hoorcolleges, werkcolleges, scheikunde- en computerpractica aan bod. Voor elke hoorcollege/werkcollege is er verplichte literatuur die vooraf moet worden bestudeerd. Kijk op Canvas voor het onderwijsschema en literatuur en op https://datanose.nl/#course[68929] voor informatie over zalen en tijden.

Deelname aan werkcolleges is verplicht. Ongeoorloofde absentie leidt tot uitsluiting voor het tentamen.

Verdeling leeractiviteiten

Activiteit

Uren

Deeltoets

2

Hoorcollege

24

Laptopcollege

6

Tentamen

2

Tussentoets

4.25

Vragenuur

2

Werkcollege

24

Zelfstudie

103.75

Totaal

168

(6 EC x 28 uur)

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

  • In geval van een practicum is de student verplicht ten minste 90% van de practicumbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden, tenzij anders aangegeven in de studiehandleiding of studiewijzer van het vak. Indien de student minder dan 90% heeft bijgewoond dient het practicum opnieuw te worden gevolgd.
  • In geval van werkgroepbijeenkomsten is de student verplicht tenminste 90% van de werkgroepbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden, tenzij anders aangegeven in de studiehandleiding of studiewijzer van het vak. Indien de student minder dan 90% heeft bijgewoond, kan het vak niet worden afgerond.

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanwezigheid bij de hoorcolleges wordt sterk aanbevolen. 

Voor de werkcolleges/computerpractica geldt een strikte aanwezigheidsplicht: je mag gedurende het hele vak maximaal 2 werkcolleges missen; bij afwezigheid bij meer werkcolleges wordt je uitgesloten van het vak.

Toetsing

Onderdeel en weging Details

Eindcijfer

0%

Scheikunde intaketoets

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

Vraag 9

Vraag 10

Vraag 11

Vraag 12

Vraag 13

Vraag 14

Vraag 15

Vraag 16

Vraag 17

Vraag 18

Vraag 19

Vraag 20

Zie blackboard en de studiehandleiding (staat ook op blackboard) voor verdere info omtrent toetsen, tentamens en de werkopdrachten.

Onderdeel

Deadline

Inhoud

Weging

Min. Cijfer

Herkansing

Scheikunde ingangstoets

Zie rooster

Zie Canvas

n.v.t.    

6.0

1x herkansbaar

Scheikunde ingangstoets herkansing

Zie rooster

 

n.v.t.    

6.0

n.v.t.

Deeltentamen I

Zie rooster

Thema’s 1 & 2:

HC/WG 1 t/m 6
& literatuur

37,5%

n.v.t.

Vervalt*

Deeltentamen II

Zie rooster

Thema’s 3 & 4:

HC/WG 7 t/m 12 & literatuur

37,5%

n.v.t.

Vervalt*

Werkcollege opdrachten

Zie rooster

Zie Canvas

10%

n.v.t.

Nee
(10% blijft staan)

Biodiversiteit opdracht

Week 50

Zie Canvas

15%

n.v.t.

Nee

*Herkansing

Zie rooster

HC/WG 1 t/m 12 & literatuur

75%

n.v.t.

n.v.t.

* Er is 1 hertentamen voor de hele cursus.

Voorwaarde voor het verkrijgen van een cijfer/deelname aan het tentamen is de aanwezigheidsplicht en het afronden van de werkcollege opdrachten. Ook voor deelname aan de herkansing gelden deze voorwaarden.

De cursus is behaald wanneer het eindresultaat minstens een 6.0 is.

De aanwezigheid van voldoende scheikundige kennis (zie ‘opbouw’) wordt getest d.m.v. een voor alle studenten verplichte toets. Het cijfer voor deze toets wordt niet meegenomen in het vaststellen van het eindcijfer van het vak. De toets moet echter wél voldoende worden gemaakt. Zolang dit niet het geval is, wordt geen eindcijfer voor het vak gegeven. De toets wordt ingeroosterd tijdens het vak, evenals één herkansingsmogelijkheid.

N.B. Als je om aantoonbare zwaarwegende redenen niet aan alle samenstellende onderdelen kunt voldoen, dien je je voorafgaand aan het toetsingsmoment (tentamen, inleveren opdracht, inleveren paper etc.) te melden bij de studieadviseurs via studieadviseur-iis@uva.nl. In geval van aantoonbare zwaarwegende omstandigheden wordt er dan in samenspraak met de docent gekeken of er een andere oplossing mogelijk is.

Toetsmatrijs (studentenversie)

Eindtermen van de opleiding A1 A2 A3 A$ B1 Toetsing
Jaar Periode EC Dublin descriptoren K & U AK & U
1 1-2 6 Toekomstperspectief voor de Aarde 4 5 6 3 3 T1  T2  T3  DT  TH Pr Pa Hu X Y Totaal
Mixed Mixed Kies Kies  
37.5% 37.5% 0% 0% 0% 0% 0% 10% 15% 0% 100%
Kennis en inzicht ontwikkelen in belangrijke geologische, chemische en biologische processen en cycli 2
begrijpen
1
onthouden
2
begrijpen
1
onthouden
  x             x x    
Inzicht ontwikkelen in de verschillende tijdsschalen en ruimte schalen waarop deze processen en cycli werken 2
begrijpen
1
onthouden
      x             x      
Ontwikkelen van beginnend inzicht in de invloed van mensen op systeem aarde, meer specifiek rond het centrale thema van mondiale veranderingen 2
begrijpen
1
onthouden
2
begrijpen
  2
begrijpen
x x           x x    
Inzicht ontwikkelen in het verband tussen deze processen en cycli 2
begrijpen
1
onthouden
2
begrijpen
    x x           x      
Een aantal systeemtheoretische concepten kunnen benoemen en beschrijven (positieve en negatieve terugkoppeling, systeem dynamica, toestandsvariabelen, parameters, buffers)   1
onthouden
  1
onthouden
  x x           x      
Ontwikkelen van vaardigheid om conceptueel en procesmatig te denken en te werken     2
begrijpen
      x           x x    
Toepassen van wetenschappelijke kennis om maatschappelijke vragen over mondiale verandering te beantwoorden     2
begrijpen
  3
toepassen
x x           x x    
Bekend raken met interdisciplinair denken, met name het leren om kennis van ecologie, aardwetenschappen en scheikunde te integreren     1
onthouden
  2
begrijpen
              x      
Bekend raken met de verschillende wetenschappelijke methoden binnen de betrokken vakgebieden       1
onthouden
    x           x x    

 

Studenten die het vak al eerder hebben gevolgd

Studenten die de intake toets scheikunde niet hebben gehaald, maar wel de andere onderdelen van Toekomstperspectief voor de Aarde, herkansen alleen de scheikunde intake toets. Daarna kunnen de studiepunten en het cijfer van het afgelopen collegejaar worden gehonoreerd. Hiervoor dient de student een schriftelijk verzoek in te dienen bij de vakcoördinator: Isabel Smallegange (i.smallegange@uva.nl).

Overige herkansers kunnen vrijstellingen krijgen voor onderdelen van Toekomstperspectief voor de Aarde, mits ze hier voorafgaand aan de cursus contact opnemen met de coördinerend docent-4: Astrid Ruiter (a.s.ruiter@uva.nl). Zie hiervoor de tabel.

Tabel: herkansers

Onderdeel

In het vorige collegejaar

2+ collegejaren geleden

Aanwezigheids-verplichting werkcolleges en/of practica

De student krijgt dit jaar vrijstelling voor de werkcolleges, mits vóór 7-09-19 daarvoor schriftelijk een verzoek is ingediend bij Astrid Ruiter (a.s.ruiter@uva.nl).

De vrijstelling vervalt. De student dient opnieuw te voldoen aan de aanwezigheidsregels
(zie punt 8).

Deeltoetsen

Het cijfer van de deeltoetsen blijft staan, mits >5.0, en hiervoor een schriftelijk verzoek is ingediend bij Astrid Ruiter (a.s.ruiter@uva.nl).

Het cijfer vervalt.

Werkgroep opdrachten

 

Het cijfer van de werkgroep opdracht blijft staan, mits >5.0, en hiervoor een schriftelijk verzoek is ingediend bij Astrid Ruiter (a.s.ruiter@uva.nl).

Het cijfer vervalt.

Biodiversiteit opdracht

Het cijfer van de biodiversiteit opdracht blijft staan, mits >5.0, en hiervoor een schriftelijk verzoek is ingediend bij Astrid Ruiter (a.s.ruiter@uva.nl).

Het cijfer vervalt.

 

Inzage toetsing

Je hebt tot uiterlijk 20 werkdagen na bekendmaking van de cijfers recht op inzage van alle soorten toetsen (tentamens, papers, opdrachten). Er wordt een collectieve nabespreking georganiseerd voor de tentamens. De datum van de nabespreking staat in datanose. Voor opdrachten kan een afspraak gemaakt worden met de docent-4.

Opdrachten

Zie de Canvassite

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: http://student.uva.nl

Weekplanning

Zie de Canvassite

Rooster

Het rooster van dit vak is in te zien op DataNose.

Aanvullende informatie

De aanwezigheid van voldoende scheikundige kennis wordt getoetst d.m.v. een voor alle studenten verplichte toets. Het cijfer voor deze toets wordt niet meegenomen in het vaststellen van het eindcijfer van het vak. De toets moet echter voldoende gemaakt worden. Zolang dit niet het geval is, wordt geen eindcijfer voor het vak gegeven. De toets wordt ingeroosterd binnen het vak, evenals een herkansingsmogelijkheid.

Studenten hebben basiskennis in biologie en scheikunde nodig om deze cursus te volgen (vergelijkbaar met de kennis aan het eind van 4 VWO), als deze basiskennis ontbreekt moeten studenten zich deze stof zelf eigen maken.

Deze cursus heeft een Canvassite. Hier vind je de noodzakelijke aanvullende informatie, zoals de groepsindeling van de werkcolleges, de opdrachten. Bekijk de Canvassite dus met grote regelmaat!

Registratie hoorcolleges

Hoorcolleges worden opgenomen. Links naar de opgenomen hoorcolleges worden twee weken voor het desbetreffende toetsmoment via Canvas beschikbaar gesteld.

Vakevaluatie afgelopen jaar

Vanaf 2013-2014 hebben we ervoor gekozen om d.m.v. onderstaande tabel de studenten meer inzicht te geven in de kwaliteitszorg. Daarom nemen we een korte weergave van de studentenevaluatie op en de daaruit voortvloeiende acties ter verbetering van het vak.

Vaknaam (#EC) N  
Sterke punten

* veel geleerd; interessant; variatie; werkgroepen werkt goed; leuke werkgroepopdrachten; interessante hoorcolleges.

* volgorde hoorcolleges veranderd t.o.v. 2016; de rode draad is duidelijk nu!

Suggesties ter verbetering
  • meer  oefenmateriaal.
  • Soms te weinig diepgang

Reactie vakcoördinator op UvA Q evaluatie:

Het vak TvdA is goed beoordeeld met een 7,7; nog nooit is zo’n hoog cijfer gehaald. Ook zijn de deeltentamens erg goed gemaakt t.o.v. vorige jaren. De studenten waarderen de variatie in de cursus, de verschillende onderwerpen, vinden het vak over het algemeen genomen interessant, met interessante hoorcolleges en aansluitende werkcolleges, en waarderen ook hoe het vak is georganiseerd.

Wederom waren er dit jaar scheikunde bijlessen aangeboden en waren er geen klachten meer over gebrek aan voldoende oefenmogelijkheden voor scheikunde.

Er is behoefte aan meer oefenmateriaal voor tentamens en feedback. Ik ben nu twee jaar coördinator en heb nu voldoende materiaal verzameld om volgend jaar volledige oefententamens op canvas te zetten. Er kon dit jaar minder feedback gegeven worden op de werkgroepopdrachten omdat één van de docenten-4 was uitgevallen en we de administratie van het vak moesten aanpassen zodat, op één na, alle docenten-4 de opdrachten van hun eigen werkgroep niet nakeken en daardoor geen feedback konden geven. Ik ga ervan uit dat dit volgend jaar niet weer voorkomt.

Als laatste geven sommige studenten aan dat er meer diepgang in het vak kan. Dit blijft moeilijk omdat dit een eerstejaarsvak is aan het begin van het jaar, waarbij we ook nog eens een scala aan verschillende onderwerpen behandelen. Dit vak is bedoeld om een overzicht te geven welke processen een rol spelen bij systeem Aarde, waarbij diepgang in de later vakken in de Bachelor plaatsvindt.

 

 

Contactinformatie

Coördinator

  • dr. I.M. Smallegange

Docenten

  •  

Docenten

  • Elmar Becker MSc
  • prof. dr. ir. W. Bouten
  • dr. L.H. Cammeraat
  • J. Groot
  • prof. dr. Jef Huisman
  • dr. B. Jansen
  • dr. W.E. Morriën
  • Gerard Oostermeijer
  • dr. Kenneth Rijsdijk
  • Astrid Ruiter MSc
  • dr. Judy Shamoun-Baranes
  • Jasper Steenvoorden
  • prof. dr. Peter van Tienderen
  • Misha Velthuis