Reflectie op de Digitale Samenleving

Reflection on the Digital Society

6 EC

Semester 2, periode 5

5062RODS6Y

Eigenaar Bachelor Informatica
Coördinator dr. A.C. Nusselder
Onderdeel van Bachelor Informatica, jaar 2

Studiewijzer 2018/2019

Globale inhoud

Het vak bestudeert de belangrijkste maatschappelijke en ethische kwesties rondom digitale technologieën, en richt zich daarbij met name op digitale platformen. Het vertrekt vanuit een techniekfilosofische benadering, en richt zich vervolgens vooral op de ethische kwesties rondom informatietechnologieën - waarbij tevens sociologische, historische en politieke kwesties worden bestudeerd. Elke week is georganiseerd rond een thema. In de eerste week wordt een introducerend overzicht geboden van de ethische kwesties en van de techniekfilosofie, en wordt de student uitgedaagd om na te denken over de mogelijkheden en de visies op het sturen van technologische ontwikkelingen. De tweede draait om de ethiek van algoritmen. In de derde week staan sociale relaties en (online) identiteit centraal en wordt bestudeerd hoe onze samenleving door informatietechnologieën verandert, en wat de impact daarvan is op bijvoorbeeld vriendschapsrelaties. Week vier en vijf hebben een historische oriëntatie. Week zes richt zich op privacy kwesties, biedt een overzicht van de theorievorming hierover, en duikt vervolgens in de huidige discussie omtrent Facebook. In week zeven worden de (verschuivende) machtsverhoudingen in een platformsamenleving bestudeerd, en staat de relatie tussen data en macht centraal. De student verdiept zich dan in een kritisch vocabulaire om de betekenis en impact van dominante digitale platformen te kunnen analyseren. In de laatste week staat het denken rondom intellectueel eigendom centraal.

Studiemateriaal

Literatuur

  • Marcel Becker, Ethiek van de digitale media, Boom, Amsterdam, 2015

Overig

  • Aanvullende Engelstalige artikelen die beschikbaar zullen worden gemaakt via Canvas

  • Van studenten wordt verwacht dat ze voorafgaand aan de werkcolleges de verplichte literatuur van die week hebben bestudeerd.

Leerdoelen

De student kan:

-de belangrijkste maatschappelijke en ethische kwesties rondom digitale technologieën benoemen

-een goed onderbouwde mening geven over de vraag of technologische ontwikkelingen zijn te sturen

-uitleggen wat de belangrijkste ethische scholen zijn en hoe vanuit die scholen wordt gekeken naar kwesties rondom de ethiek van algoritmen

-de veranderende sociale relaties in een netwerksamenleving beschrijven, en deze inzichten toepassen om de betekenis van online/Facebook-vrienden te interpreteren

-informatica en de informatiesamenleving in historisch perspectief plaatsen

-de belangrijkste theoretische posities omtrent privacy kenschetsen, en deze toepassen om een onderbouwde positie in te nemen in de huidige discussie omtrent gegevensgebruik door Facebook

-de rol van metaforen in de computerwetenschap uitleggen

-beargumenteren dat de opkomst van digitale platformen gepaard gaat met (concentrering, verschuiving van) machtsverhoudingen

Onderwijsvormen

  • Hoorcollege
  • Werkcollege
  • Zelfstudie
  • Presentatie/symposium
  • Zelfstandig werken aan bijv. project/scriptie

Verdeling leeractiviteiten

Activiteit

Aantal uur

Zelfstudie

168

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

  • Voor practica en werkgroepbijeenkomsten met opdrachten geldt een aanwezigheidsplicht. Wanneer studenten niet voldoen aan deze aanwezigheidsplicht kan dit als gevolg hebben dat het onderdeel niet met een voldoende kan worden afgerond.

Aanvullende eisen voor dit vak:

De 80% regel wordt gehanteerd, d.w.z. dat de student bij 80% van de werkcolleges aanwezig dient te zijn (max. 1.5 werkcollege kan worden gemist)

Toetsing

Onderdeel en weging Details

Eindcijfer

50%

Tentamen

40%

Weekopdrachten

10%

Groepspresentatie

Voor ieder onderdeel van het eindcijfer moet minimaal een 5.0 worden behaald

Fraude en plagiaat

Over het algemeen geldt dat elke uitwerking die je inlevert ter verkrijging van een beoordeling voor een vak je eigen werk moet zijn, tenzij samenwerken expliciet door de docent is toegestaan. Het inzien of kopiëren van andermans werk (zelfs als je dat hebt gevonden bij de printer, in een openstaande directory of op een onbeheerde computer) of materiaal overnemen uit een boek, tijdschrift, website, code repository of een andere bron - ook al is het gedeeltelijk - en inleveren alsof het je eigen werk is, is plagiaat.

We juichen toe dat je het cursusmateriaal en de opdrachten met medestudenten bespreekt om het beter te begrijpen. Je mag bronnen op het web raadplegen om meer te weten te komen over het onderwerp en om technische problemen op te lossen, maar niet voor regelrechte antwoorden op opgaven. Als in een uitwerking gebruik is gemaakt van externe bronnen zonder dat een bronvermelding is vermeld (bijvoorbeeld in de rapportage of in commentaar in de code), dan kan dat worden beschouwd als plagiaat.

Deze regels zijn er om alle studenten een eerlijke en optimale leeromgeving aan te kunnen bieden. De verleiding kan groot zijn om te plagiëren als de deadline voor een opdracht nadert, maar doe het niet. Elke vorm van plagiaat wordt bestraft. Als een student ernstige fraude heeft gepleegd, kan dat leiden tot het uitschrijven uit de Universiteit. Zie voor meer informatie over het fraude- en plagiaatreglement van de Universiteit van Amsterdam: www.student.uva.nl

Weekplanning

Weeknummer Onderwerpen Studiestof
1 Overzicht en Techniekfilosofie

-Becker/Jacobs, Voorwoord

-Becker, Inleiding: Mens en techniek

-Royakkers, L., Timmer, J., Kool, L. & van Est, R. (2018). Societal and ethical issues of digitization, Ethics and Information Technology, 1-16, DOI: 10.1007/s10676-018-9452-x

2 Drie Ethische scholen en toepassing op ethiek van autonome voertuigen

-Becker, Bijlage: Ethische theorieën

-Nyholm, Smids - The Ethics of Accident-Algorithms for Self-Driving Cars: an Applied Trolley Problem?

-Leslie Becker, Design and ethics

3 Sociale relaties en (online) identiteit

-Becker H. 1: Digitale vriendschap

-Dijck, J. van (2013). 'You have one identity’: performing the self on Facebook and LinkedIn. Media, Culture & Society, 35(2), 199–215

-Wellman, B. (2002). Little Boxes, Glocalization, and Networked Individualism. In Tanabe, M., Van den Besselaar, P. & Ishida, T. Digital Cities II: Computational and Sociological Approaches (pp. 11-25). Berlin: Springer-Verlag.

4 [bezoek computer museum]  
5 Informatica in historisch perspectief
-Maurice Wilkes, Babbage's expectations for his engines, Annals of history of computing, 13(2), 1991
-J. Brainerd, Genesis of the ENIAC, Technology and culture, 17(3), 1976
-H. de Beer, Rekenmachines op het mathematisch centrum, 
https://heerdebeer.org/History/ComputerPioneers/Rekenmachines_op_het_MC.html
 
6 Privacy

-Becker H. 2: Privacy

-Hull, G., Richter Lipford, H. & Latulipe, C. (2011). Contextual gaps: privacy issues on Facebook. Ethics and Information Technology, 13, 289–302

-Nissenbaum, H. (2011). A Contextual Approach to Privacy Online. Daedalus, Vol. 140, No. 4 (Protecting the Internet as a Public Commons), 32-48

7 Data en Macht

-Becker H. 4 Internet als spreekstoel in de publieke ruimte.

-Myers West, S. (2017). Data Capitalism: Redefining the Logics of Surveillance and Privacy. Business & Society, 1–22

-Graham, R. (2018). Google and advertising: digital capitalism in the context of Post-Fordism, the reification of language, and the rise of fake news. Palgrave Communications, 3:45. DOI: 10.1057/s41599-017-0021-4 | www.nature.com/palcomms

8 Intellectueel eigendom

-Becker H. 3: Intellectueel eigendom

-Herman Tavani (2005). Locke, Intellectual Property Rights and the information commons, Ethics and Information Technology

Rooster

Het rooster van dit vak is in te zien op DataNose.

Verwerking vakevaluaties

Hieronder vind je de aanpassingen in de opzet van het vak naar aanleiding van de vakevaluaties.

Contactinformatie

Coördinator

  • dr. A.C. Nusselder