Anatomie en Ontwikkelingsbiologie

Anatomy and Developmental Biology

Studiewijzer 2018/2019

Globale inhoud

In deze cursus wordt de topografische anatomie en de embryologie van de organen van de borst, de buik en het bekken van de mens tijdens hoorcolleges en practica besproken; basisprocessen van de ontwikkelingsbiologie worden bestudeerd aan de hand van de morfogenese van het hart en de grote vaten, en ook de teratologie en fysiologie van hart en vaten worden toegelicht.

Met de kennis van bovenstaande elementen wordt een paper geschreven over de expressie van een hart-specifiek gen.

Tijdens deze cursus zal gewerkt worden met geconserveerde menselijke stoffelijke overschotten, bij obductie uitgenomen harten en met kippenembryo's.

Studiemateriaal

Literatuur

• H. Leonardt, Sesam atlas van de Anatomie, deel 2 (Inwendige organen), laatste druk Intro, Baarn (ca. € 40,-)

• W. Kahle, Sesam atlas van de Anatomie, deel 3 (Zenuwstelsel), laatste druk, Intro, Baarn (ca. € 40,-)

• Frank H. Netter, Atlas of human anatomy, Icon Learning Systems, (ca.€ 64)

• KL. Moore et al. Clinical Oriented Anatomy - 7th International edition  ISBN: 9781451184471

Syllabus

• Syllabus en practicumhandleiding snijzaalpractica (Verplicht afgedrukt)

• Practicumhandleiding whole mount in situ hybridisatie en  RTqPCR (Verplicht afgedrukt)

Practicummateriaal

• Snijset
• Labjas

Leerdoelen

Aan het einde van de cursus Anatomie en Ontwikkelingsbiologie kan de student:

• anatomische termen voor het beschrijven van posities, vlakken en assen in het menselijke lichaam definiëren en demonstreren;
• de autonome innervatie van thorax en buikorganen beschrijven en benoemen;
• de anatomische structuren die belangrijk zijn voor de oppervlakte-anatomie aan het sternum, ribben en de delen van het  bekken benoemen en beschrijven en hun relatie met inwendige anatomische structuren benoemen en beschrijven;
• de anatomie van de lichaamswand benoemen en beschrijven;
• de ontwikkeling en anatomie en functie van het diafragma en zijn relatie tot andere anatomische structuren en organen beschrijven;
•  de topografische anatomie van de organen en structuren in de hals van de mens benoemen en beschrijven,
•  de topografische anatomie van de thorax-, buik- en bekkenorganen en structuren van de mens benoemen en beschrijven, de ontwikkeling van deze  organen benoemen en beschrijven, en mogelijk aangeboren afwijkingen verklaren;
• de ontwikkeling en anatomie van de lichaamsholten bespreken;
• de ontwikkeling van het vierkamerig hart uit bespreken;
• de ontwikkeling van de vaten bespreken;
• het ontstaan van aangeboren hartafwijkingen als consequentie van ontwikkelingsfouten kunnen verklaren;
• het ontstaan van aangeboren afwijkingen aan de vaatpool van het hart kunnen verklaren op grond van de vaatontwikkeling;
• de moleculair-biologische achtergronden van de ontwikkeling van hart en vaten bespreken;
• een laboratoriumprotocol begrijpen en ontwikkelen voor het zichtbaar maken van genexpressiepatronen in het hart;
• de morfologie van een hart beoordelen aan de hand van de sequentiële segmentale analyse;
• de belangrijkste aangeboren hartafwijkingen (tetralogie van Fallot, atrioventriculair septumdefect, hypoplastisch linker hart en transpositie van de grote vaten) diagnosticeren en beredeneren wat de hemodynamische consequenties van deze aandoeningen zijn;
• de ontwikkeling van het hart bespreken na de geboorte en de homeostasis van het hart, waarbij de regeneratieve capaciteit van het hart centraal staat;
• het ontstaan van verworven hartafwijkingen begrijpen op grond van de ontwikkeling en de regeneratieve capaciteit van het hart;
• het normale en afwijkende electrocardiogram van het humane en muizen hart begrijpen en interpreteren;
• het functionele effect van genetische afwijkingen in ionkanalen van het hart beschrijven en verklaren;
• een wetenschappelijke paper schrijven;

Onderwijsvormen

• Hoorcollege
• (Computer)practicum
• E-learning
• Werkcollege
• Zelfstandig werken aan bijv. project/scriptie
• Zelfstudie

Om de verschillende gestelde leerdoelen te bereiken wordt in deze cursus van de volgende onderwijsvormen gebruikgemaakt:

• Practica:
  • Anatomiepractica: Tijdens de anatomiepractica zal de student in groepen onder leiding van een student-assistent de structuren van de romp door dissectie benaderen en door eigen waarneming (zien, tasten) de diverse organen in hun onderlinge relatie in het stoffelijke overschot bestuderen, c.q. gedemonstreerd krijgen. Daarbij staan hem/haar ook (driedimensionale) modellen en elektronische leerboeken ten dienste. Bij de ontleding gaat men te werk volgens de in het blokboek aangegeven prepareergang.
  • Kippenembryopractica: Tijdens de kippenembryopractica gaat u kippenembryo’s van verschillende stadia isoleren en genexpressie patronen met behulp van de whole mount in situ hybridizatie procedure zichtbaar maken én het expressie niveau van dezelfde gen bepalen met behulp van RTqPCR.
  • Hands-on demo-practicum aangeboren en verworven hartafwijkingen. Tijdens dit practicum gaat u preparaten van harten met aangeboren afwijkingen bestuderen en diagnosticeren.
• Ingangstoetsen en zelfstudieopdrachten:
  • Antomiepractica: Teneinde een optimaal gebruik te kunnen maken van de practica dient men vooraf de prepareergang te bestuderen, en bij het prepareren gebruik te maken van de eigen atlas of de digitale atlas op de snijzaalcomputer. Bovendien is het aan te raden tijdens de practica en de voorbereiding hierop gebruik te maken van het voorgeschreven leerboek.
  • Kippenembryopractica: Voor aanvang van de practica is het essentieel dat u, in groepjes van vier, het practicum heeft voorbereid. Hiervoor dient u de zelfstudievragen te beantwoorden voorafgaand aan het practicum en moet u een protocol maken zodat de experimenten binnen de beschikbare practicumtijden (zoals beschreven in uw practicumhandleiding) kunnen worden uitgevoerd.
• Hoorcolleges: Door middel van hoorcolleges zal een deel van de organogenese worden verduidelijkt, zodat een begrippenkader wordt aangebracht voor de ogenschijnlijk ingewikkelde volwassen anatomische vorm. Ook de gevolgen van stoornissen in de hartontwikkeling zullen in een hoorcollege aan bod komen.
• Zelfstudieopdrachten:
  • Vaatontwikkeling: De normale en abnormale ontwikkeling van de vaten wordt bestudeerd aan de hand van drie E-learnings.
  • Bespreking zelfstudievragen: De zelfstudievragen worden door en met de hele groep besproken onder begeleiding van de docent.
  • Wetenschappelijk paper: Met de kennis van bovenstaande elementen gaat u een paper schrijven om de resultaten verkregen tijdens het kippen-practicum te bespreken. 

Verdeling leeractiviteiten

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

• Deelname aan alle practica, computerpractica en werkcolleges in het curriculum is verplicht.
  

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanwezigheid bij de hoorcolleges wordt sterk aanbevolen. Aanwezigheid bij de introductiecolleges op 4 februari 2019 en op 4 maart 2019 is verplicht.

Je mag gedurende het hele vak maximaal één van de in totaal tien anatomiepractica en één dag van de kippenembryo-practica door overmacht (ziekte, overlijden van een direct familielid etc.) missen.

Ben je vaker dan één keer afwezig van de practica of werkcolleges, dan wordt er geen eindcijfer geregistreerd.

In geval van ziekte of verhindering anderszins dient men zich te wenden tot de practicumleider (zie practicumhandleiding).

Toetsing

Ter voorbereiding van de anatomiepractica moet u voor ieder practicum een ingangstoets maken. U moet 80% of meer van de vragen goed beantwoorden om toegang tot het practicum te krijgen. U kunt de toets zoveel keren maken als u zelf wilt, alleen het hoogste cijfer wordt bewaard. De cijfers van de ingangstoetsen tellen niet mee voor uw eindcijfer.

Er wordt een aantal deeltoetsen afgenomen in deze module. De student heeft het vak behaald, indien alle onderdelen boven het minimumcijfer beoordeeld zijn en het gewogen gemiddelde eindcijfer onafgerond minimaal een 5.5 is.

LET OP! – Het herkansen van individuele deeltoetsen is niet mogelijk. Het hertentamen beslaat de gehele theorie.

Inzage toetsing

Om een inzagemoment aan te vragen, kun je contact opnemen met de coördinator.

Opdrachten

Anatomiepractica

• Ter voorbereiding van de dissectiepractica dient u individueel voor ieder dissectiepracticum een aantal zelfstudieopdrachten en ingangstoetsen te maken zoals beschreven in uw practicumhandleiding. De nabespreking van de opdrachten vindt plaats bij de start van ieder practicum. Gedegen voorbereiding voor de dissectiepractica is verplicht. U krijgt geen toegang tot de practica als u niet aan de voorbereidingseisen voldoet.

Kippenembryopractica

• Ter voorbereiding voor de kippenembryopractica moet u individueel een aantal zelfstudievragen beantwoorden en een protocol schrijven voor het uitvoeren van uw experiment. Nabespreken van de zelfstudievragen en het controleren van uw protocol vindt plaats in een werkcollege voorafgaand aan de start van de kippenembryopractica.

Wetenschappelijke paper

• Aan de hand de van resultaten zoals waargenomen tijden het kippen-practicum en de kennis opgedaan tijdens de hoorcolleges gaat u in groepjes van 4 personen een paper schrijven over de expressie van een hart-specifiek gen. Uw paper zal beoordeeld worden en zal 15% bijdragen aan uw eindcijfer.

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: http://student.uva.nl

Weekplanning

Rooster

Het rooster van dit vak is in te zien op DataNose.

Aanvullende informatie

Voor de practica dient men in het bezit te zijn van een snijset en een witte jas.
Bij de practica hartontwikkeling wordt gebruik gemaakt van kippenembryo's.

Locatie: Amsterdam UMC, locatie AMC, afd. Medische Biologie, sectie Klinische Anatomie en Embryologie L2-noord.

Het maximum aantal deelnemers bedraagt 30 studenten.

Dit vak heeft een Canvassite. Hier vind u de noodzakelijke aanvullende informatie, zoals de groepsindeling van de practica en werkcolleges. 

Verwerking vakevaluaties

Naar aanleiding van de vakevaluatie 2017/2018 zijn de volgende veranderingen in het vak doorgevoerd:

1. Het introductie college van Deel 2 van het vak is geüpdatet met meer informatie over de verschillende activiteiten per week, een uitleg van hoe de activiteiten bij elkaar aansluiten en een samenvatting van de leerdoelen en verwachtingen voor zover het er niet al in was opgenomen.

2. Aanwezigheid bij het introductiecollege van Deel 2 van dit vak is verplicht gesteld.

3.Alle colleges in deel 2 van het vak zijn kritisch beoordeeld, onnodige overlap is verwijderd en de leerdoelen per college worden duidelijker benoemd.

4.Om het practicum beter te integreren en om commentaar met betrekking tot het onderzoeksvoorstel aan te pakken is er besloten om het onderzoeksvoorstel te vervangen met een wetenschappelijke paper waarbij de resultaat van experimenten zoals uitgevoerd tijdens het kippen-practicum besproken worden en geïntegreerd worden met de kennis zoals opgedaan tijdens de colleges.

Contactinformatie

Coördinator

• dr. A.E. van der Merwe

Docenten

• dr. P. Barnett
• dr. B.J.D. Boukens
• dhr. T. Goedemans
• dhr. Q.D. Gunst
• dr. P.E.M.H. Habets
• dr. M.J.B. van den Hoff
• dr. B. Jensen
• prof. dr. R.J. Oostra
• dr. A.V. Postma
• mw. L.H.N. Schonewille
• dr. Ronald Wilders