Neurofilosofie en Cognitieve Psychologie

Neurophilosophy and Cognitive Psychology

Studiewijzer 2017/2018

Globale inhoud

Om te kunnen overleven, moeten mensen de wereld om hen heen kunnen waarnemen. Daarnaast moeten ze belangrijke informatie uit die wereld (bv. gevaar) kunnen selecteren en onbelangrijke informatie negeren. Ze moeten informatie over de wereld kunnen opslaan, onthouden, en weer ophalen. Ze moeten erover na kunnen denken en kunnen handelen op basis van de resultaten van dat denken. De genoemde vaardigheden liggen aan de basis van al het menselijk gedrag. De colleges Cognitieve Psycholgie geven een inleidend overzicht van de betrokken bewuste en onbewuste denkprocessen, zowel bij gezonde personen als bij personen met hersenletsel. 

In de colleges Neurofilosofie zullen verschillende klassieke - maar nog steeds actuele - debatten de revue passeren op het grensvlak van neurowetenschappen, filosofie en maatschappij. Volgens de meeste neurowetenschappers 'zijn wij ons brein', maar veel filosofen zijn het daar niet mee eens. We zullen onderzoeken waar deze verschillende standpunten vandaan komen door de vooronderstellingen, aannames en definities van de verschillende partijen expliciet te maken en te analyseren. Wat bedoelen neurowetenschappers als ze het hebben over bewustzijn of het zelf? Is psychologie te reduceren tot biologie? Ook bekijken we of de conclusies die wetenschappers trekken op basis van hun resultaten gerechtvaardigd zijn. Recent beweren neurowetenschappers dat zij hebben aangetoond dat vrije wil niet bestaat, anderen dat ADHD een hersenziekte is. Zijn die conclusies valide? Ten slotte behandelen we het effect van neurowetenschappelijke bevindingen op ons alledaagse zelfbegrip. Moeten noties als schuld en verantwoordelijkheid uit het strafrecht verdwijnen? Willen we kinderen met een ADHD-brein preventief behandelen? Mogen de hersenen van verdachten gescand worden om te zien of ze liegen tijdens het verhoor?

Studiemateriaal

Literatuur

• Cognitive Psychology. Gilhooly, Lyddy & Pollick (2014). McGraw-Hill, New York

Overig

• Reader met benodigde literatuur, digitaal via Blackboard

Leerdoelen

Aan het eind van het vak kan de student

• de behandelde theorieën en begrippen beschrijven op het gebied van waarneming, aandacht, geheugen, motor controle, redeneren en beslissen
• laten zien hoe de behandelde theorieën zijn afgeleid uit experimenten of (patiënt-) observaties
• bij elk van bovenstaande gebiedende cognitieve stoornissen noemen die ontstaan bij hersenletsel
• elke cognitieve stoornis identificeren bij welke hersenprocessen zijn verstoord en welke hersenstructuren hierbij betrokken zijn
• inzicht verkrijgen in de in de grote debatten op het grensvlak van de neurowetenschappen, filosofie en maatschappij
• de verschillende posities en argumenten in deze debatten kritisch kunnen onderzoeken door middel van filosofische vaardigheden (argumentatie evalueren, aannames en bias identificeren)
• eigen, onderbouwde mening met betrekking tot deze debatten kunnen formuleren
• voorbeelden geven van manieren waarop de filosofie neurowetenschappelijk onderzoek kan verbeteren
• kennis verkrijgen van de valkuilen bij het vertalen van resultaten uit neurowetenschappelijk onderzoek naar de maatschappij

Onderwijsvormen

• Hoorcollege
• Werkcollege
• Zelfstudie
• Laptopcollege
• Presentatie/symposium

Verdeling leeractiviteiten

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

• Deelname aan alle practica, computerpractica, veldwerk en werkcolleges in het curriculum is verplicht en de student dient zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden.

Aanvullende eisen voor dit vak:

Deelname aan alle werkcolleges en laptopcolleges is verplicht en de student dient zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden.

Toetsing

Opdrachten

Zie blackboard.

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: www.uva.nl/plagiaat

Weekplanning

Rooster

Het rooster van dit vak is in te zien op DataNose.

Eindtermen

Deze cursus draagt bij aan de volgende eindtermen van de opleiding Psychobiologie:

1) Kennis en Inzicht

De bachelor:

• 1b) kan de ontwikkeling en werking van het brein op alle niveaus – van molecuul tot de menselijke geest – binnen Psychobiologie, voornamelijk de deelgebieden ‘perceptie tot bewustzijn’, ‘leren en geheugen’, ‘emotie’, ‘motivatie’, ‘neuroanatomie’ en ‘neurofysiologie’ uitleggen.
• 1c) kan de pathofysiologie en bijbehorende diagnostische methoden en mogelijke therapieën uitleggen.
• 1d) kan uitleggen welke onderzoekstechnieken nodig zijn voor het ontwikkelen van kennis en dat kennis nodig is voor het ontwikkelen van onderzoekstechnieken.
• 1h) kan uitleggen wat de bijdragen en beperkingen zijn van de kennis op elk niveau - van molecuul tot de menselijke geest - aan het wetenschapsgebied Psychobiologie.
• 1j) kan onderbouwen hoe de pathofysiologie bijdraagt aan het begrip van de ontwikkeling en werking van het brein op alle niveaus.
• 1k) kan grensverleggende ontwikkelingen in het wetenschapsgebied Psychobiologie herkennen.
• 1l) kan uitleggen dat een standpunt wordt beïnvloed door context.

2) Toepassen Kennis en Inzicht

De bachelor:

• 2a) kan onderbouwen welke onderzoekstechnieken nodig zijn om onderzoeksvragen binnen het wetenschapsgebied Psychobiologie te beantwoorden.
• 2c) kan de empirische cyclus zelfstandig doorlopen bij het uitvoeren van een onderzoek.
• 2d) kan op een wetenschappelijke manier lopende experimenten documenteren.
• 2f) demonstreert te kunnen werken met proefpersonen, relevante (proef)dieren en materiaal van biologische oorsprong en demonstreert te kunnen werken met de aldus verkregen gegevens.
• 2h) kan ruwe data interpreteren en een geschikte (kwantitatieve) analysemethode toepassen.
• 2j) kan redeneren en argumenteren en meerdere standpunten benoemen en onderbouwen.

3) Oordeelsvorming

De bachelor:

• 3b) kan de implicaties van onderzoeksresultaten voor de maatschappij overzien.
• 3c) kan onderzoeksresultaten binnen de Psychobiologie en/of binnen een discipline- overstijgende context interpreteren.
• 3f) kan alternatieven en tegenargumenten overwegen bij het vormen of herzien van een oordeel.

4) Communicatie

De bachelor:

• 4a) kan kennis, bevindingen en standpunten in wetenschappelijk Nederlands en Engels schriftelijk rapporteren en mondeling presenteren.
• 4b) kan een bijdrage leveren aan wetenschappelijke discussies.
• 4c) kan op basis van begrip en respect communiceren.
• 4d) kan onderzoeksgegevens communiceren volgens de regels van wetenschappelijke integriteit.
• 4e) kan een standpunt overbrengen.

5) Leervaardigheden

De bachelor:

• 5d) kan een constructieve en synergetische manier van samenwerken ontwikkelen.
• 5g) kan feedback geven en verwerken.

Contactinformatie

Coördinator

• dr. Sandra Cornelisse