Wetenschapsfilosofie en Beroepsethiek

Philosophy of Science and Professional Ethics

Studiewijzer 2017/2018

Globale inhoud

Wel eens getwijfeld over of je die dierproef nu wel of niet moest doen? Ook wel eens gemerkt dat het soms onmogelijk lijkt om mensen uit te leggen wat het belang is van het gebruik van ‘rest-embryo’s’ voor wetenschappelijk onderzoek? Wat is er nou zo problematisch aan biologische verklaringen voor menselijk gedrag? En wanneer is iets nou waar?

Het zijn allemaal vragen waar je misschien al eens voor hebt gestaan en die een appèl doen op je morele houding als bioloog. In deze cursus zal je in vogelvlucht kennis nemen van belangrijke morele principes voor de beroepspraktijk van biologen. Daarnaast zal je een aantal veel voorkomende morele problemen en discussies omtrent het werken als bioloog nader bekijken, ga je leren een dilemma systematisch te analyseren, een moreel beraad te voeren en een morele argumentatie op te zetten. Het hogere doel van deze cursus is dat je in de toekomst niet meer overrompeld zult worden door de morele aspecten van je werk en dat je handvatten mee hebt gekregen om deze problemen en vragen aan te pakken.

Studiemateriaal

Literatuur

• Ethiek in praktijk, L.L.E. Bolt, M.F. Verweij, J.J.M. van Delden, 7e druk (of hoger), 2010, ISBN 90 232 3835 4

Syllabus

• Reader met aanvullende door de docent geselecteerde teksten: ca. € 10,-

Leerdoelen

De student kan:

• morele problemen in de beroepspraktijk herkennen
• verschillende stromingen binnen de ethiek en de kritieken daarop beschrijven
• verschillende grondhoudingen ten aanzien van wie of wat er een intrinsieke waarde hebben beschrijven
• verschillende grondhoudingen ten aanzien van de intrinsieke waarde van menselijke embryo’s en van ecosystemen beschrijven
• definitie van de intrinsieke waarde van planten, dieren, mensen, planten en natuur beschrijven
• de normen van wetenschap volgens Merton beschrijven
• verschillende visies op verantwoordelijkheid beschrijven
• de functies van beroepscodes beschrijven
• verschillende visies op ‘waarheid’ en ‘wetenschappelijke ontwikkeling’ herkennen
• holistische en reductionistische verklaringen in de levenswetenschappen herkennen
• verschillende typen drogredenen in een argumentatie herkennen en benoemen
• verschillende normatief ethische theorieën in een gegeven casus toepassen
• reductionistische en holistische verklaringen in een gegeven casus toepassen
• moreel problematische en moreel verwerpelijke handelingen op basis van argumenten onderscheiden
• een moreel standpunt dat het jouwe niet is verdedigen
• een eigen oordeel op basis van argumenten, relevante feiten en een visie formuleren op de eigen morele grondhouding over:
  • een gegeven casus
  • een zelfgekozen casus
• relevante gegevens verzamelen en interpreteren op het vakgebied met het doel een moreel oordeel te vormen dat gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal maatschappelijke, wetenschappelijke en ethische aspecten (Dublin descriptor ‘Oordeelsvorming’ bachelors)

Onderwijsvormen

• Hoorcollege
• Werkcollege
• Zelfstudie
• films
• simulatiespel

In dit college zal gebruik gemaakt worden van verschillende onderwijsvormen die je kennis en vaardigheden bijbrengen. Zo wordt er gebruik gemaakt van hoorcolleges, werkcolleges, films, simulatiespelen en van presentaties door medestudenten (eventueel gastcolleges door uitgenodigde gastsprekers). Daarnaast zal een dilemmatraining onderdeel uitmaken van de cursus.

Verdeling leeractiviteiten

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

• Deelname aan alle practica, computerpractica en werkcolleges in het curriculum is verplicht.
  

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanwezigheid bij de hoorcolleges wordt sterk aanbevolen.

Voor de werkcolleges geldt een strikte aanwezigheidsplicht. Je mag gedurende het hele vak geen werkcolleges missen, tenzij je daarvoor een goede reden hebt. Deze reden bespreek je vice a vice met de werkgroepdocent.

Voor ieder gemist werkcollege dien je een vervangende schriftelijke opdracht te maken.

Ben je vaker dan 2x afwezig bij de werkcolleges gedurende de gehele cursus (dus ook tijdens het maken van de groepsopdracht!) dan wordt er geen eindcijfer geregistreerd.

Toetsing

De beoordeling van de groepsopdracht wordt schriftelijk aan de studenten toegezonden door de werkgroepdocent. Een onvoldoende beoordeelde groepsopdracht kan opnieuw worden gedaan in de week na afronding van de cursus. Een onvoldoende beoordeeld schriftelijk tentamen kan opnieuw worden gedaan in de zomer.

Inzage toetsing

Om een inzagemoment aan te vragen, kun je contact opnemen met je begeleider.

Het schriftelijke tentamen kunnen studenten inzien en bespreken met de werkgroepdocent. Daartoe dienen studenten zelf een afspraak te maken met hun werkgroepdocent.

Alle voorlopige deelcijfers zullen geanonimiseerd worden bekend gemaakt via Blackboard. Deze cijfers zijn definitief als het Education Service Center de cijfers heeft geadministreerd.

Opdrachten

Werkcollege opdrachten

• In de werkcolleges zul je verschillende opdrachten uitvoeren. Soms bestaan die uit het lezen van een tekst en het beantwoorden van enkele vragen daarbij, dan weer uit het bekijken van een film, het voeren van een debat, het analyseren van een vraagstuk of het gezamenlijk opstellen van een moreel oordeel over een praktijksituatie.

Dilemma groepsopdracht

• Na het individuele schriftelijke tentamen, zul je anderhalve week werken aan een groepsopdracht. In groepen van maximaal 5 studenten wordt gewerkt aan het analyseren van een moreel dilemma uit de beroepspraktijk. Het onderwerp mag je groep zelf bedenken. Aan het eind zal een verslag worden ingeleverd waarin duidelijk uiteen wordt gezet wat het morele oordeel is en hoe men dit heeft onderbouwd. Dit oordeel wordt ook gepresenteerd binnen de eigen werkgroep.

  Uitgebreide informatie over de groepsopdracht en de eisen die daaraan worden gesteld is opgenomen in de syllabus, de deadline is te vinden op Blackboard. De opdracht wordt intensief begeleid door je werkgroepdocent. Bij hem/haar lever je ook de opdracht digitaal in, contactgegevens zijn beschikbaar op Blackboard.

Onderstaande opdrachten komen aan bod in deze cursus:

•    Naam opdracht 1 : beschrijving 2
•    Naam opdracht 2 : beschrijving 1
•    ....

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: www.uva.nl/plagiaat

Weekplanning

Rooster

Het rooster van dit vak is in te zien op DataNose.

Aanvullende informatie

Het is een echt voltijds vak met veel verplichte onderdelen waarbij je dus aanwezig moet zijn. Let goed op het rooster en houd daar rekening mee met je planning. Combineren met andere vakken wordt afgeraden.

Contactinformatie

Coördinator

• Henriëtte Bout