Ontwikkeling

Development

6 EC

Semester 2, periode 4

5102ONTW6Y

Eigenaar Bachelor Psychobiologie
Coördinator dr. A. Ploeger
Onderdeel van Bachelor Psychobiologie, jaar 2

Studiewijzer 2016/2017

Globale inhoud

Kennis over ontwikkelingsprocessen is belangrijk, omdat een klein foutje tijdens de ontwikkeling grote gevolgen kan hebben voor het latere leven. Maar niet alleen kennis over wat er mis kan gaan is belangrijk, ook kennis over normale ontwikkeling is onontbeerlijk om een goed begrip te krijgen van hoe een volwassene in elkaar zit.

Bij de colleges over embryonale ontwikkeling zal in worden gegaan op patroonvorming, gastrulatie, plooivorming, vroege organogenese, neurale ontogenie en de rol van genexpressie. Naast hoorcolleges is er een werkcollege op het AMC waarbij opdrachten gemaakt worden aan de hand van modellen van embryo’s.

Bij de colleges over de vroege ontwikkeling van de hersenen zullen de moleculaire principes van neurogenese, neurale diversiteit, neurale migratie en de formatie van neurale circuits worden besproken.

Bij de colleges over ontwikkelingsstoornissen zal worden ingegaan op het ontstaan van depressie, autisme en schizofrenie.

Bij de colleges over cognitieve en sociale ontwikkeling zullen stromingen binnen de ontwikkelingspsychologie, zoals het nativisme en het neuroconstructivisme, worden besproken. Daarnaast zal worden ingegaan op de interactie tussen genen en omgeving, de epigenetica en de invloed van evolutie op ontwikkelingsprocessen. In aansluiting op het hoorcollege over cognitieve ontwikkeling, zijn er werkcolleges over het afnemen van een cognitieve test bij een kind.

Studiemateriaal

Literatuur

  • Hoofdstuk 22 en 23 uit Purves et al. (2012). Neuroscience (5th ed.). ISBN 978-0-87893-695-3.

Syllabus

  • Reader bij de colleges Embryologie. Verkrijgbaar via Readers Online.

Practicummateriaal

  • Practicumhandleiding bij het practicum Embryologie. Verkrijgbaar via Readers Online.

Overig

  • Artikelen, gratis te downloaden via de digitale bibliotheek van de UvA.

Leerdoelen

Aan het eind van het vak kan de student:

  • de vroege ontwikkeling van de hersenen van zoogdieren, in het bijzonder die van de mens, samenvatten en uitleggen. 
  • de embryonale ontwikkeling van zoogdieren, in het bijzonder die van de mens, samenvatten en uitleggen. 
  • belangrijke kenmerken van ontwikkelingsstoornissen, zoals autisme en schizofrenie, samenvatten en uitleggen.
  • de principes van de epigenetica en de relatie met gedrag en ontwikkelingsstoornissen samenvatten en uitleggen.
  • theorieën en empirische studies over de interactie tussen genen en omgeving samenvatten en uitleggen.
  • theorieën en empirische studies over de relatie tussen evolutie en ontwikkeling samenvatten en uitleggen.
  • de cognitieve en sociale ontwikkeling van baby tot volwassene, samenvatten en uitleggen, en de relevante hersengebieden die hierbij een rol spelen benoemen. 
  • verschillende ontwikkelingspsychologische theorieën vergelijken en evalueren.
  • de ethische aspecten van het testen van kinderen samenvatten en uitleggen en hierop reflecteren.
  • een cognitieve test bij een kind (4-8 jaar) voorbereiden, afnemen en evalueren, en hierover een verslag schrijven.

Onderwijsvormen

  • Hoorcollege
  • Werkcollege
  • Zelfstudie
  • Zelfstandig werken aan bijv. project/scriptie
  • Hoorcolleges: In de hoorcolleges worden de belangrijkste aspecten van de leesstof besproken plus recente nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. De hoorcolleges zijn uitdrukkelijk geen vervanging van de leesstof, maar een aanvulling hierop.
  • Werkcolleges/practica: In de werkcolleges/practica ga je actief aan de slag gaat met studiestof van Embryologie en Ontwikkelingsbiologie. Ook zijn er werkcolleges waarin het hoe en wat van het afnemen van cognitieve test van een kind wordt besproken.
  • Uitvoering cognitieve test + verslag cognitieve ontwikkeling (het Piaget-practicum): Je leert hoe je een cognitieve test bij een kind dient af te nemen. De test is gebaseerd op de ontwikkelingstheorie van de bekende ontwikkelingspsycholoog Jean Piaget. Daarnaast leer je na te denken over de ethische aspecten van het testen van een kind en te reflecteren op je eigen handelen met betrekking tot de testafname. Je schrijft een wetenschappelijk verslag over de testafname.
  • Zelfstudie: De hoofdstukken uit het boek over vroege hersenontwikkeling, de reader over embryologie en de artikelen dienen allen goed bestudeerd te worden.

Verdeling leeractiviteiten

Activiteit

Aantal uur

Hoorcolleges

24

Voorbereiding practicum embryologie (e-learning)

20

Practicum Embryologie

3

Werkcollege

Ontwikkelingsbiologie

2

Werkcollege Piaget-practicum

4

Opdracht 1+2 Piaget-practicum:

Ethische aspecten testen kind

10

Voorbereiding en afname cognitieve test

8

Opdracht 3 Piaget-practicum:

Verslaglegging afname test

20

Tentamen

3

Zelfstudie

74

Totaal 6 EC x 28 uur

168

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

  • Deelname aan alle practica, computerpractica, veldwerk en werkcolleges in het curriculum is verplicht en de student dient zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden.

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanwezigheid bij de hoorcolleges wordt sterk aanbevolen.

Voor het practicum embryologie (één dagdeel), de werkcolleges cognitieve ontwikkeling (2 x 2 uur)  en het werkcollege Ontwikkelingsbiologie (1 x 2 uur) geldt een strikte aanwezigheidsplicht! 

Toetsing

Onderdeel en weging Details Opmerkingen

Eindcijfer

90%

Tentamen

Moet ≥ 5.5 zijn, HerkansbaarHertentamen in juli

10%

Opdrachten Piaget practicum

Moet ≥ 5.5 zijn, HerkansbaarHerkansing maximaal 6,0

Practicum Embryologie

Niet herkansbaar

Studiestof is te vinden in Weekplanning en op Blackboard.

Het (her)tentamen bestaat uit 30 MC vragen, 10 korte open vragen en 4 essay vragen. De MC vragen en de open vragen bepalen ieder voor 50% het tentamencijfer.

Inzage toetsing

De manier van inzage wordt via de digitale leeromgeving gecommuniceerd.

Opdrachten

1+2.Ontwikkelingstheorie van Piaget: Ethische aspecten van testen van een kind

3.Ontwikkelingstheorie van Piaget: Wetenschappelijke verslag over de testafname

  • Voor de testafname dien je zelf een kind van 4-8 jaar te werven in je familie-, vrienden- of kennissenkring. Gezien het rooster is het de meest logische planning als je het kind test in week 8 (20-24 februari 2017).

Onderstaande opdrachten komen aan bod in deze cursus:

  •    Naam opdracht 1 : beschrijving 2
  •    Naam opdracht 2 : beschrijving 1
  •    ....

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene ‘Fraude- en plagiaatregeling’ van de UvA. Onder plagiaat of fraude wordt verstaan het overschrijven van het werk van een medestudent dan wel het kopiëren van wetenschappelijke bronnen (uit bijvoorbeeld boeken en tijdschriften en van het Internet) zonder daarbij de bron te vermelden. Uiteraard is plagiaat verboden. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd en streng tegen opgetreden. Bij verdenking van plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Wanneer de examencommissie overtuigd is dat er plagiaat gepleegd is dan kan dit maximaal leiden tot een uitsluiting van al het onderwijs van de opleiding voor een heel kalenderjaar. Zie voor meer informatie over het fraude- en plagiaatreglement van de Universiteit van Amsterdam.www.uva.nl/plagiaat

Weekplanning

Week 6

Wat

Tijdstip

Duur

Behandelde stof

Maandag

6 februari

Zelfstudie

 

 

E-learning embryologie / reader bestuderen

Dinsdag

7 februari

Werkcollege

 

Hoorcollege

13 -15 uur

 

15-17 uur

2 uur

 

2 uur

Introductie cursus en uitleg van het Piaget-practicum (den Uyl)

Embryologie: Morfologie (Kleipool)

Woensdag      

8 februari

Zelfstudie

 

 

E-learning embryologie / reader bestuderen

Donderdag

9 februari

Hoorcollege

9-11 uur

2 uur

Embryologie: Morfologie + neurale buis defecten (Kleipool)

Vrijdag

10 februari

Zelfstudie

 

 

E-learning embryologie / reader bestuderen

Week 7

Wat

Tijdstip

Duur

Behandelde stof

Maandag

13 februari

Zelfstudie

 

 

E-learning embryologie / reader bestuderen

Dinsdag

14 februari

Hoorcollege

 

Hoorcollege

13 -15 uur

 

15-17 uur

2 uur

 

2 uur 

Embryologie: Morfologie (Kleipool)

 

Embryologie: Basale ontwikkelingsconcepten (Christoffels)

Woensdag

15 februari

Zelfstudie    

E-learning embryologie / reader bestuderen

Donderdag

16 februari

Hoorcollege

9-11 uur

2 uur

Embryologie: Siamese tweelingen + Holoprosencephalie (Oostra)

Vrijdag

17 februari

Opdracht 1 & 2

 

 

Zie Blackboard

Week 8

Wat

Tijdstip

Duur

Behandelde stof

Maandag

20 februari

Practicum Groep A+B

14-17

3 uur

Practicumhandleiding Embryologie

Dinsdag

21 februari

Practicum Groep C+D

14-17

3 uur

Practicumhandleiding Embryologie

Woensdag

22 februari

Practicum Groep E+F

14-17

3 uur

Practicumhandleiding Embryologie

Donderdag

23 februari

Opdracht 1 & 2

 

 

Deadline opdracht 1 & 2:

Donderdag 23 februari 23:59u

Vrijdag

24 februari

Opdracht 3

 

 

Voorbereiding testafname kind

Week 9

Wat

Tijdstip

Duur

Behandelde stof

Maandag

27 februari

t/m

Vrijdag

maart 

VRIJ      

Week 10

Wat

Tijdstip

Duur

Behandelde stof

Maandag

6 maart

Opdracht 3    

Testafname kind

Dinsdag

7 maart

Opdracht 3

 

 

Verslaglegging testafname

Woensdag

8 maart

Zelfstudie

   

Werkcollege voorbereiden: Hoofdstuk 22&23 Purves + artikelen bestuderen en de video clips bekijken

Donderdag

9 maart

Werkcollege groep B

 

Werkcollege groep C

 

Werkcollege groep A

9-11 uur

 

11-13 uur

 

13-15 uur

2 uur

 

2 uur

 

2 uur

Ontwikkelingsbiologie (Smidt)

Hoofdstuk 22 Purves: Early brain development

Hoofdstuk 23 Purves: Construction of neural circuits

Artikel 1: Noorlander et al (2008). Modulation of serotonin transporter function during fetal development causes dilated heart cardiomyopathy and lifelong behavioral abnormalities. Plos One, 3, e2782.

Artikel 2: Krishnan, V., & Nestler, E. J. (2008). The molecular neurobiology of depression. Nature, 455, 894-902.

Vrijdag

10 maart

Werkcollege groep F

 

Werkcollege groep E

 

Werkcollege groep D

9-11 uur

 

11-13 uur

 

13-15 uur

 

2 uur

 

2 uur

 

2 uur

 

Ontwikkelingsbiologie (Smidt)

Hoofdstuk 22 Purves: Early brain development

Hoofdstuk 23 Purves: Construction of neural circuits

Artikel 1: Noorlander et al (2008). Modulation of serotonin transporter function during fetal development causes dilated heart cardiomyopathy and lifelong behavioral abnormalities. Plos One, 3, e2782.

Artikel 2: Krishnan, V., & Nestler, E. J. (2008). The molecular neurobiology of depression. Nature, 455, 894-902.

Week 11

Wat

Tijdstip

Duur

Behandelde stof

Maandag

13 maart

Zelfstudie      Artikelen bij colleges 15 maart bestuderen

Dinsdag

14 maart

Zelfstudie      Artikelen bij college 16 maart bestuderen

Woensdag

15 maart

Hoorcollege

 

 

 

 

 

Hoorcollege

13-15 uur

 

 

 

 

 

15-17 uur

 2 uur

 

 

 

 

 

2 uur

Ontwikkelingspsychologie (Den Uyl):

Artikel 1: Lai, Lomardo & Baron-Cohen (2014). Autism. Lancet, 383, 896-910.

Artikel 2: Howes & Murray (2014). Schizophrenia: an integrated sociodevelopmental-cognitive model. Lancet, 383, 1677-1687.

Ontwikkelingsbiologie (Hoekman):

Artikel 1: State, M. W., & Sestan, N. (2012). The emerging biology of autism spectrum disorders. Science, 337.

Artikel 2: Calderon de Anda et al (2012). Autism spectrum disorder susceptibility gene TAOK2 affects basal dendrite formation in the neocortex. Nature Neuroscience, 15(7), 1022-1034.

Donderdag

16 maart

Hoorcollege

 9-11 uur

 2 uur

Ontwikkelingspsychologie (Den Uyl):

Artikel 1: Spelke, E.S. & Kinzler, K.D. (2007). Core knowledge. Developmental Science, 10, 89-96.

Artikel 2: Karmiloff-Smith, A. (2013). Challenging the use of adult neuropsychological models for explaining neurodevelopmental disorders: Developed versus developing brains. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 66(1), 1-14.

Vrijdag

17 maart

Hoorcollege

 

 

 

 

Opdracht 3

13-15 uur

 

 

 

 

 

 2 uur

 

 

 

 

 

Ontwikkelingspsychologie (Den Uyl):

Artikel 1: Ploeger et al (2010). The association between autism and errors in early embryogenesis: what is the causal mechanism? Biological Psychiatry, 67, 602-607.

Artikel 2: Nederhof, E., & Schmidt, M. V. (2012). Mismatch or cumulative stress: Toward an integrated hypothesis of programming effects. Physiology & Behavior, 106, 691-700.

Deadline opdracht 3: Vrijdag 17 maart om 23:59 uur

Week 12

Wat

Tijdstip

Duur

Behandelde stof

Maandag

20 maart

Hoorcollege

 

 

 

 

Hoorcollege

 13-15 uur

 

 

 

 

15-17 uur

 2 uur

 

 

 

 

2 uur

Ontwikkelingspsychologie (Den Uyl):

Artikel 1: Belsky et al (2009). Vulnerability genes or plasticity genes? Molecular Psychiatry, 14, 746-754.

Artikel 2: Masterpasqua, F. (2009). Psychology and epigenetics. Review of General Psychology, 13, 194-201.

 

Ontwikkelingsbiologie (Hoekman):

Artikel 1: Alberts et al. (Molecular Biology of the Cell) hoofdstuk 7, p. 471-475 (5th ed) of p. 409-413 (6th ed)

Artikel 2: Bird, A. (2007). Perceptions of epigenetics. Nature, 447, 396-398.

Artikel 3: LaSalle, J. M. (2012). A genomic point-of-view on environmental factors influencing the human brain methylome. Epigenetics, 6(7), 862-869.

Dinsdag

21 maart

Zelfstudie

     Artikelen bij colleges 20 maart bestuderen

Woensdag

22 maart

Zelfstudie

 

 

Artikelen bij college 23 maart bestuderen

Donderdag

23 maart

Hoorcollege

 

 

 

Werkcollege

13-15 uur

 

 

 

15-17 uur

 

 

Ontwikkelingspsychologie (Den Uyl):

Artikel: Bjorklund, D.F., & Ellis, B.J. (2014). Children, childhood, and development in evolutionary perspective. Developmental Review, 34, 225-264.

 

Afronding van de cursus en het Piaget-practicum (Den Uyl)

Vrijdag

24 maart

Zelfstudie     Alles herhalen

Week 13

Wat

Tijdstip

Duur

Behandelde stof

Maandag

27 maart

Zelfstudie

 

 

Alles herhalen

Dinsdag

28 maart

Zelfstudie

 

 

Alles herhalen

Woensdag

29 maart

Zelfstudie

 

 

Alles herhalen

Donderdag

30 maart

Tentamen

 9-12 uur

 3 uur

USC Sporthal 1

Vrijdag

31 maart

VRIJ

 

 

 

Rooster

Honoursinformatie

Nvt

Eindtermen

Deze cursus draagt bij aan de volgende eindtermen van de opleiding Psychobiologie:

1) Kennis en Inzicht

De bachelor:

  • 1a) kan de basisprincipes uit de vakgebieden ‘genetica en evolutie’, ‘celbiologie’, ‘biochemie’, ‘fysiologie’, ‘embryologie’, ‘anatomie’ en ‘evolutie en gedrag’ uitleggen.
  • 1b) kan de ontwikkeling en werking van het brein op alle niveaus – van molecuul tot de menselijke geest – binnen Psychobiologie, voornamelijk de deelgebieden ‘perceptie tot bewustzijn’, ‘leren en geheugen’, ‘emotie’, ‘motivatie’, ‘neuroanatomie’ en ‘neurofysiologie’ uitleggen.
  • 1c) kan de pathofysiologie en bijbehorende diagnostische methoden en mogelijke therapieën uitleggen.
  • 1f) kan de basisprincipes uit de beroepsethiek en wetenschapsfilosofie uitleggen.
  • 1j) kan onderbouwen hoe de pathofysiologie bijdraagt aan het begrip van de ontwikkeling en werking van het brein op alle niveaus.

2) Toepassen Kennis en Inzicht

De bachelor

  • 2c) kan de empirische cyclus zelfstandig doorlopen bij het uitvoeren van een onderzoek.
  • 2d) kan op een wetenschappelijke manier lopende experimenten documenteren.
  • 2f) kan onderzoek doen met proefpersonen en relevante proefdieren.

3) Oordeelsvorming

De bachelor:

  • 3c) kan onderzoeksresultaten binnen de Psychobiologie en/of binnen een discipline- overstijgende context interpreteren.
  • 3d) kan de ethische aspecten van beroepsmatige omgang met levende organismen en weefsel overwegen.

4) Communicatie

De bachelor:

  • 4a) kan kennis, bevindingen en standpunten in wetenschappelijk Nederlands en Engels schriftelijk rapporteren en mondeling presenteren.

5) Leervaardigheden

De bachelor:

  • 5a) kan een zelfstandige en wetenschappelijke werkwijze en houding ontwikkelen.
  • 5b) kan zich zelfstandig kennis eigen maken.
  • 5c) kan nieuwe kennis integreren met aanwezige kennis en tot inzichten komen.
  • 5i) kan reflecteren op eigen gedrag en dit gedrag desgewenst verbeteren.

Aanvullende informatie

Bij de werkcolleges embryologie, moleculaire neurobiologie en cognitieve ontwikkeling geldt een aanwezigheidsplicht.

Het werkcollege embryologie vindt plaats op het AMC.

Voor het afnemen van de cognitieve test bij een kind, dient zelf een kind tussen 4 en 8 jaar geworven te worden, bijvoorbeeld binnen de familie of vriendenkring.  

Zie Blackboard voor nadere informatie.

Contactinformatie

Coördinator

  • dr. A. Ploeger