Evolutie en Gedrag

Evolution and Behaviour

Studiewijzer 2016/2017

Globale inhoud

In deze cursus zullen verschillende benaderingen om de evolutie van gedrag en cognitie te bestuderen worden belicht. Deze verschillende benaderingen zijn de evolutionaire psychologie en de evolutionaire gedragsecologie.

Onderwerpen die aan bod komen bij evolutionaire psychologie zijn o.a. de vraag hoe je een evolutionaire hypothese toetst, de evolutie van het brein en intelligentie, de evolutie van taal, de evolutie van cognitie en redeneren, de evolutie van emoties, de ouderlijke investeringstheorie en de evolutie van seksueel gedrag en partnervoorkeuren. Deze colleges worden verzorgd door mw. dr. A. Ploeger.

In het vakgebied evolutionaire gedragsecologie wordt bestudeerd hoe en vooral waarom dieren hun gedrag aanpassen aan omstandigheden in hun omgeving, ervan uitgaand dat zij dit doen om beter te overleven en voort te planten. Onderwerpen die aan bod komen zijn natuurlijke selectie op verschillende niveaus van organisatie, de vier waarom-vragen van Tinbergen, optimaliteitstheorie, speltheorie, foerageergedrag, sekse-allocatie, seksuele selectie, kin selectie, en evolutie van altruïsme. De colleges worden verzorgd door dr. C.J.M. Egas.

In het practicum zal de ouderlijke investeringstheorie getoetst worden. Over het onderzoek naar ouderlijke investeringstheorie zal een verslag worden geschreven.

Studiemateriaal

Literatuur

• Evolution and human behaviour: Darwinian perspectives on human nature, Cartwright, J. (2016) 3rd edition. Palgrave Macmillan. Ca. 40 euro.

Overig

• Collegestof.

Leerdoelen

Aan het eind van het vak kan de student:

• de begrippen natuurlijke selectie en seksuele selectie uitleggen en toepassen.
• de vier vragen van Tinbergen uitleggen en toepassen.
• optimaliteitstheorie uitleggen en toepassen in een evolutionaire context.
• de principes van foerageergedrag uitleggen.
• speltheorie uitleggen en toepassen in een evolutionaire context.
• verschillende evolutionaire verklaringen van altruïsme onderscheiden en uitleggen.
• verschillende theorieën over sekse-allocatie onderscheiden en uitleggen.
• de aannames van de evolutionaire psychologie samenvatten en uitleggen.
• de evolutie van het brein en intelligentie samenvatten en uitleggen.
• de evolutie van cognitie, taal, emoties, seksueel gedrag en partnervoorkeuren samenvatten en uitleggen.
• de ouderlijke investeringstheorie samenvatten en uitleggen. 
• evolutionair psychologische hypotheses en empirische onderzoeken evalueren.
• een onderzoek naar de ouderlijke investeringstheorie voorbereiden, uitvoeren en analyseren, en hierover een verslag schrijven.

Onderwijsvormen

• Hoorcollege
• Zelfstudie
• Practicum (verplicht)
• Practicumverslag

Verdeling leeractiviteiten

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

• Deelname aan alle practica, computerpractica, veldwerk en werkcolleges in het curriculum is verplicht en de student dient zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden.
  

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanwezigheid bij de hoorcolleges wordt sterk aanbevolen. Voor de practica geldt een strikte aanwezigheidsplicht. Ben je afwezig dan wordt er geen eindcijfer geregistreerd.

Toetsing

Inzage toetsing

De manier van inzage wordt via de digitale leeromgeving gecommuniceerd.

Het inzagemoment van het tentamen is op maandag 3 juli om 9 uur in D1.112.

Je hoeft je hiervoor niet aan te melden.

Dit is het enige moment waarop het tentamen kan worden ingezien.

Opdrachten

Practicumverslag

• Van het practicum over ouderlijke investeringstheorie wordt een wetenschappelijk verslag gemaakt volgens de richtlijnen van ABV. Dit wordt per duo ingeleverd via Blackboard.

Onderstaande opdrachten komen aan bod in deze cursus:

•    Naam opdracht 1 : beschrijving 2
•    Naam opdracht 2 : beschrijving 1
•    ....

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: www.uva.nl/plagiaat

Weekplanning

Rooster

Eindtermen

Deze cursus draagt bij aan de volgende eindtermen van de opleiding Psychobiologie:

1) Kennis en Inzicht

De bachelor:

• 1a) kan de basisprincipes uit het vakgebied ‘evolutie en gedrag’ uitleggen.
• 1d) kan uitleggen welke onderzoekstechnieken nodig zijn voor het ontwikkelen van kennis en dat kennis nodig is voor het ontwikkelen van onderzoekstechnieken.

2) Toepassen Kennis en Inzicht

De bachelor:

• 2a) kan onderbouwen welke onderzoekstechnieken nodig zijn om onderzoeksvragen binnen het wetenschapsgebied Psychobiologie te beantwoorden.
• 2c) kan de empirische cyclus zelfstandig doorlopen bij het uitvoeren van een onderzoek.
• 2d) kan op een wetenschappelijke manier lopende experimenten documenteren.
• 2f) kan onderzoek doen met proefpersonen.
• 2h) kan ruwe data interpreteren en een geschikte (kwantitatieve) analysemethode toepassen.

3) Oordeelsvorming

De bachelor:

• 3a) kan relevante literatuur verzamelen, verwerken en interpreteren.
• 3d) kan de ethische aspecten van beroepsmatige omgang met proefpersonen overwegen.
• 3e) kan informatie analyseren aan de hand van kwaliteitscriteria en er een eigen oordeel over vormen.

4) Communicatie

De bachelor:

• 4a) kan kennis, bevindingen en standpunten in wetenschappelijk Nederlands en Engels schriftelijk rapporteren.

5) Leervaardigheden

De bachelor:

• 5a) kan een zelfstandige en wetenschappelijke werkwijze en houding ontwikkelen.
• 5b) kan zich zelfstandig kennis eigen maken.
• 5c) kan nieuwe kennis integreren met aanwezige kennis en tot inzichten komen.
• 5d) kan een constructieve en synergetische manier van samenwerken ontwikkelen.

Aanvullende informatie

Bij het practicum geldt een aanwezigheidsplicht.

Zie Blackboard voor nadere informatie.

Contactinformatie

Coördinator

• dr. A. Ploeger