De Staat en de Mensen: Inleiding in de Sociale Wetenschappen

The State and the People: Introduction in the Social Sciences

Studiewijzer 2024/2025

Globale inhoud

Introductie

Sociale wetenschap bestudeert de wereld van de mensen: hoe mensen erin slagen een zekere orde te bewaren, vormen van samenwerking weten te vinden en hoe ze de problemen die gepaard gaan met dat samenleven proberen op te lossen. Hoe mensen ook manieren weten te vinden om elkaar naar het leven te staan, dwars te zitten en conflicten te krijgen. Noch de creativiteit, noch de vernielzucht van mensen kent veel grenzen. In de sociale wetenschap bestaan tal van verschillende disciplines met een veelheid aan invalshoeken – daarmee weerspiegelen ze de complexiteit van de manieren waarop mensen in groepen vorm geven aan hun bestaan, hun aspiraties, hun angsten en hun hoop.

Aangezien één module onmogelijk alle aspecten van het menselijk gedrag en samenleven kan behandelen, is gekozen voor een thema om daaraan de verscheidenheid en breedheid van de sociale wetenschappen te demonstreren. Gekozen is voor ‘de staat’ als invalshoek. De interdisciplinaire module “De Staat en de Mensen - Inleiding sociale wetenschappen” richt zich vanuit verschillende sociaalwetenschappelijke disciplines (o.a. sociologie, politicologie, antropologie en psychologie) op het onderwerp van studie, de staat en de mensen.

In de eenentwintigste eeuw vervullen staten nog altijd een belangrijke rol in een mensenleven. Zo vormen ze onder andere de manier waarop mensen zich verenigen met hun medeburgers, binnen staten worden mensen gesocialiseerd, en mensen betalen belasting aan de staat. Staten hebben in principe een geweldsmonopolie, maar in lang niet alle staten slaagt men erin, om georganiseerde misdaad (de maffia), terroristen of vrijheidsstrijders effectief te controleren en te beheersen. Op de wereld is er nauwelijks nog een gebied aan te wijzen dat niet hoort bij een van de bijna tweehonderd staten, die verenigd zijn in de Verenigde Naties. Kon je tweehonderd jaar geleden, of honderd jaar geleden nog onbekommerd zonder paspoort leven, tegenwoordig ligt dat wel anders. Wie geen lid is van een staat, en geen nationaliteit heeft, is in de problemen. Tegelijkertijd lijkt de staat minder belangrijk te worden en zijn er grootschalige integratieprocessen van mondialisering gaande. Daarnaast zijn er tussen en boven staten ook nog andere instituties waarmee mensen zich identificeren. Etnische groepen liggen vaak overhoop met staten waarbinnen ze een minderheid zijn, wat leidt tot talloze en soms onoplosbare conflicten.

De module De Staat en de Mensen laat zien dat de wereld van de mensen oneindig gevarieerd is, en bijzonder interessant. Meer informatie over dit vak is te vinden in de onderstaande studiehandleiding. Kijk daarnaast voor actuele informatie regelmatig op de Canvassite van Staat en de Mensen.

Studiemateriaal

Syllabus

• Voor dit vak is een reader beschikbaar die je kunt vinden via uva.shop.canon.nl 

Leerdoelen

• De student is in staat om verschillende feiten te reproduceren: over het per definitie sociale karakter van mens en samenleving en de manieren waarop mensen de problemen van het samenleven oplossen
• De student is in staat om verschillende feiten te reproduceren: over het karakter van staten dat gekenmerkt wordt door gewelds- en belasting-monopolie.
• De student is in staat om verschillende feiten te reproduceren: vanuit verschillende benaderingen afkomstig uit de politicologie, sociologie, sociale psychologie, antropologie en andere sociale wetenschappen.
• De student is in staat verschillende belangrijke sociaalwetenschappelijke concepten en theorieën in eigen woorden te reproduceren en met elkaar in verband te brengen.
• De student is in staat kritisch te reflecteren op de stof.

Onderwijsvormen

• Hoorcollege
• Werkcollege
• Zelfstudie
• Veldwerk/excursie

Hoorcolleges (tweemaal per week, dinsdag en vrijdag)

De hoorcolleges van de module ‘De Staat en de Mensen’ worden tweemaal per week gegeven. Verschillende (gast)docenten doceren vanuit hun eigen discipline over staten en mensen. Ze geven niet ‘een inleiding in bijvoorbeeld de sociologie of de politicologie’, maar ze laten zien welke perspectieven het kan bieden wanneer je vanuit een bepaalde invalshoek naar het thema staten en mensen kijkt. Ter voorbereiding op hoorcolleges lees je de bijbehorende literatuur (zie Canvas en/of reader).

Werkcolleges (tweemaal per week, dinsdag en vrijdag)

In de werkcolleges wordt onder leiding van je docent dieper ingegaan op de stof uit de hoorcolleges en de literatuur, o.a. door deze te koppelen aan de actualiteit en door verschillende visies/disciplines met elkaar te vergelijken. Daarnaast worden in de werkcolleges o.a. documentaires over actuele maatschappelijke thema’s vertoond en bediscussieerd. Ook wordt in de werkcolleges aandacht besteed aan de verschillende toetsen. Aanwezigheid is verplicht (zie ook paragraaf Aanwezigheidsplicht).

Excursies binnen de studiereis Berlijn (6 t/m 9 oktober)

Tijdens verschillende excursies wordt de stof uit het vak bestudeerd in de praktijk. Verschillende voorbeelden uit het verleden en het heden van de stad Berlijn worden gerelateerd aan de thema's van het vak: macht, legitimiteit, groepsvorming, identiteit, burgerschap, ongelijkheid en ideologie. Daarnaast wordt de theorie over deze thema's toegepast door middel van een foto-opdracht. Aanwezigheid is verplicht (zie ook paragraaf Aanwezigheidsplicht).

Verdeling leeractiviteiten

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

• 1. In geval van werkgroepbijeenkomsten is de student verplicht tenminste 7 van elke 8 werkgroepbijeenkomsten bij te wonen, tenzij anders aangegeven in de studiewijzer. Bij meer dan 8 werkgroepbijeenkomsten geldt dat de student steeds per (deel van) 8 bijeenkomsten maximaal 1 bijeenkomst mag missen. Indien de student minder dan het verplichte aantal bijeenkomsten heeft bijgewoond, kan het vak niet worden afgerond.
• In geval van een practicum is de student verplicht ten minste 90% van de practicumbijeenkomsten bij te wonen, tenzij anders aangegeven in de studiewijzer. In geval de student minder dan 90% heeft bijgewoond dient het practicum opnieuw te worden gevolgd.

Aanvullende eisen voor dit vak:

Studenten worden geacht deel te nemen aan alle geplande onderwijsactiviteiten. Door dit te doen, draag je actief bij aan de levendige leergemeenschap die we bij Bèta-gamma koesteren. Jouw bijdrage en aanwezigheid bepalen in grote mate de kwaliteit van de onderwijsactiviteiten en je kansen om het vak succesvol af te ronden. De aangewezen verplichte activiteiten spelen een cruciale rol bij het behalen van de cursusdoelstellingen en zijn essentieel voor je algehele voortgang. Door je in te schrijven voor deze cursus ga je akkoord met de regels omtrent aanwezigheid en stem je ermee in actief deel te nemen aan de verplichte activiteiten.

Daarnaast staan de werkcolleges grotendeels in het teken van klassikale discussies en groepsopdrachten. De leerstof is niet (slechts) de literatuur, maar juist het verwoorden en toepassen van de ideeën, theorieën en concepten in de literatuur. Daarom wordt de kwaliteit van de werkcolleges voor een groot deel bepaald door de aanwezigheid, voorbereiding en actieve participatie van iedere student.

Alle collegestof van ‘De staat en de mensen’ behoort tot de tentamenstof. Het lezen van literatuur en aanwezigheid bij de hoorcolleges is onderdeel van de voorbereiding op de werkcolleges. Voor de werkcolleges geldt een strikte aanwezigheidsplicht: je mag gedurende het hele vak maximaal twee werkcollege missen. Wanneer je niet naar een werkcollege kunt komen, meld je dan altijd vooraf per e-mail af bij jouw docent (zie paragraaf Contactgegevens). Bij een derde keer afwezigheid volgt uitsluiting van het vak. Onder deze regel vallen alle redenen van afwezigheid, dus ook bijvoorbeeld afwezigheid door ziekte.  

Mochten er andere bijzondere omstandigheden gelden waardoor je meer dan twee keer een werkcollege mist, laat dit dan ook vooraf aan jouw docent weten.

Deelname aan de studiereis is verplicht. Mocht de eigen bijdrage een probleem zijn, neem dan zo snel mogelijk contact op met de studieadviseur: studieadviseur-iis@uva.nl

Toetsing

Als je om aantoonbare zwaarwegende redenen niet aan alle samenstellende onderdelen kunt voldoen, dien je je voorafgaand aan het toetsingsmoment (tentamen, inleveren opdracht, inleveren paper etc.) te melden bij de studieadviseurs via studieadviseur-iis@uva.nl. In geval van aantoonbare zwaarwegende omstandigheden wordt er dan in samenspraak met de docent gekeken of er een andere oplossing mogelijk is.

Voorbereidende opdrachten

Voorafgaand aan de werkcolleges maakt iedere deelnemer een voorbereidende huiswerkopdracht over de literatuur behorende bij het betreffende werkcollege. Deze huiswerkopdrachten zijn te vinden op Canvas. De gemaakte opdrachten moeten digitaal ingeleverd worden via Canvas (de dag voor aanvang van het hoorcollege) en worden tevens uitgeprint meegenomen naar de werkcolleges. De opdrachten worden besproken in de werkcolleges. Het maken en inleveren van de opdrachten is een voorwaarde om het vak De Staat en de Mensen te halen. De kwaliteit van de ingeleverde opdrachten wordt meegenomen in het participatiecijfer, zoals wordt besproken in de volgende alinea.

Participatie (15%)

Onder een goede participatie in de werkcolleges wordt een aantal dingen verstaan. Ten eerste de voorbereiding op het werkcollege: zorg ervoor dat je de literatuur kritisch en grondig hebt bestudeerd, dat je de voorbereidende opdrachten serieus hebt gedaan (en hebt ingeleverd) en dat je het hoorcollege hebt gevolgd. Ten tweede bestaat de participatie tijdens de werkcolleges uit een actieve werkhouding en de betrokkenheid bij de werkgroepen en de medestudenten. Ten derde wordt de kwaliteit van de foto-opdracht in Berlijn meegewogen in het participatiecijfer.

Afsluitend tentamen (85%) / Hertentamen (85%)

De module wordt afgesloten met een tentamen over alle stof die aan bod is gekomen, dus zowel literatuur als colleges. Het tentamen bestaat uit een aantal open essayvragen. In het afsluitende tentamen wordt kennis, begrip en toepassing van de behandelde stof getoetst. Dat betekent dat studenten niet alleen moeten weten wat er in de colleges is behandeld en de stof uit de literatuur moeten beheersen, maar ook verbanden moeten kunnen leggen tussen de stof van verschillende colleges en de literatuur. 

Let er op dat dit een individuele opdracht is en samenwerking met andere studenten niet is toegestaan (zie ook paragraaf Fraude en plagiaat).

Mocht je het tentamen niet hebben gemaakt óf het vak met een onvoldoende hebben afgesloten, dan kun je aan de herkansing meedoen.

Toetsmatrijs (studentenversie)

Studenten die het vak al eerder hebben gevolgd

Inzage toetsing

De manier van inzage wordt via de digitale leeromgeving gecommuniceerd.

Opdrachten

Voorafgaand aan de werkcolleges maakt iedere deelnemer een voorbereidende opdracht over de literatuur behorende bij het betreffende werkcollege. Deze opdrachten zijn te vinden op Canvas. De gemaakte opdrachten moeten digitaal ingeleverd worden via Canvas (de dag voor aanvang van het hoorcollege). De opdrachten worden besproken in de werkcolleges. 

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: http://student.uva.nl

Weekplanning

Aanvullende informatie

Deze cursus heeft een Canvassite. Hier vind je de noodzakelijke aanvullende informatie, zoals de groepsindeling van de werkcolleges, de opdrachten. Bekijk de Canvassite dus met grote regelmaat!

Sociale veiligheid

We vinden het belangrijk dat je je op de UvA en bij Bèta-gamma veilig voelt. Krijg je onverhoopt te maken met ongewenst gedrag of voel je je onveilig, dan kun je terecht bij verschillende personen. Je melding wordt altijd vertrouwelijk behandeld. Kijk hier voor meer informatie over waar en bij wie je terecht kunt.

Feedback studenten afgelopen jaar

Vanaf 2013-2014 hebben we ervoor gekozen om d.m.v. onderstaande tabel de studenten meer inzicht te geven in de kwaliteitszorg. Daarom nemen we een korte weergave van de studentenevaluatie op en de daaruit voortvloeiende acties ter verbetering van het vak.

Contactinformatie

Coördinator

• Elmar Jansen

Docenten

• Elmar Jansen - e.f.jansen@uva.nl
• Guido van der Knaap - g.vanderknaap3@uva.nl
• Sven van Mourik - s.vanmourik@uva.nl 

Examinator

• dr. Gerda van Roozendaal