Toekomstperspectief voor de Samenleving

Future Perspective for Society

Studiewijzer 2022/2023

Globale inhoud

Als we weten dat klimaatverandering een feit is, als we weten dat ons huidige consumptiepatroon niet duurzaam is, als we weten dat een energietransitie van fossiele naar hernieuwbare brandstoffen noodzakelijk is, en als er bovendien technisch al heel veel mogelijk is, waarom lijkt de politiek dan weinig tot niets te doen? Hoe kunnen we er voor zorgen dat er wel politieke en bestuurlijke stappen in de goede richting worden genomen?

De kernboodschap van deze module is dat politieke processen complex zijn en vaak met goede redenen. We moeten daarom vooral niet in de valkuil trappen dat politiek of democratie irrationeel is, en wetenschap rationeel en superieur. Dat neemt niet weg dat politiek wel degelijk een obstakel kan vormen voor fundamentele veranderingen. De kunst is om die obstakels te overwinnen. Wie de wereld wil veranderen, doet er dus goed aan om de politiek te begrijpen.

Het politieke systeem zelf is niet alleen complex, de omgeving waarin het functioneert evenzeer. Er zijn veel krachten en tegenkrachten die op elkaar inwerken. Politieke besluitvorming en effectieve uitvoering is daarom niet het simpelweg ‘omhalen van een hendel’ in het centrum van de macht waarna de rest vanzelf gaat. Om politiek effectief te zijn is er daarom meer nodig dan alleen wetenschappelijke kennis over milieuproblematiek of zelfs maar de politieke wil om veranderingen door te voeren. Wie de maatschappij wilt transformeren via de politiek, zal moeten begrijpen hoe het politieke systeem werkt, hoe besluiten worden genomen, hoe daar invloed op uitgeoefend wordt, en welke machtsstructuren en processen daarbij een rol spelen.

Het vak Toekomstperspectief voor de Samenleving beoogt een eerste introductie te geven in de sociaalwetenschappelijke aspecten van mondiale milieuvraagstukken en de daarbij horende transitieproblematiek. Er wordt hierbij vooral ingegaan op de complexiteit van het politieke systeem en de uitdagingen die dat geeft voor het verwezenlijken van fundamentele maatschappelijke transformaties en toekomstperspectieven voor de samenleving.

Studiemateriaal

Literatuur

• De literatuur voor dit vak is beschikbaar via Canvas

Syllabus

Leerdoelen

• Politiek, rechtsstaat, en vertegenwoordigende democratie kunnen conceptualiseren.
• De traditionele relatie tussen wetenschap en politieke besluitvorming (‘speaking truth to power’) te analyseren, in het bijzonder: i) het probleem van maakbaarheid in de historische context van modernisme en positivisme; en ii) de grenzen van wetenschappelijke kennis aan de hand van beleidsframes en risicoanalyses.
• De voor- en nadelen van democratie als polyarchie te benoemen en te herkennen in de actualiteit, in het bijzonder: i) de rol van belangenorganisaties en het maatschappelijk middenveld in het tot stand komen van beleid; en ii) de verschillende machtsstrategieën die deze actoren daarbij gebruiken.
• Hedendaagse bestuurlijke uitdagingen uiteen te zetten, met name: i) De verschuiving van ‘government to governance’; ii) De uitdaging van de risicomaatschappij; iii) Het probleem van ongetemde problemen (‘wicked problems’); en iv) De bestuurlijke gezags- en vertrouwensproblematiek.
• Verschillende analytische machtsperspectieven te herkennen, in het bijzonder pluralisme, neo-pluralisme (agendamacht) en discursieve macht.
• Een eerste beleidsanalyse uit te voeren, met name de actoranalyse en frameanalyse.
• Op basis van een realistisch begrip van maatschappij, politiek en wetenschap te analyseren hoe transities naar duurzamer maatschappij van de toekomst vorm kan krijgen.
• Verschillende debatvormen oefenen en nabespreken in de werkgroep.

Onderwijsvormen

• Hoorcollege
• Werkcollege
• Zelfstudie
• Veldwerk/excursie

De cursus Toekomstperspectief voor de Samenleving bestaat uit een reeks van 7 hoorcolleges, met parallel daaraan werkgroepsessies. In de werkgroepen is ruimte om dieper op de sociaalwetenschappelijke theorieën en vraagstukken in te gaan die in de hoorcolleges of literatuur aan bod komen door deze toe te passen op concrete en actuele vraagstukken.

In de werkgroepen worden daarnaast de volgende academische vaardigheden verder ontwikkeld: zorgvuldig lezen, argumenteren en debatteren.

Ten slotte, zullen de studenten ook veel aan zelfstudie doen. Naast literatuurstudie, krijgt dit vorm in wekelijkse groepsopdrachten. Deze worden gepubliceerd op Canvas.

Verdeling leeractiviteiten

Aanwezigheid

Aanwezigheidseisen opleiding (OER-B):

• Deelname aan veldwerk is verplicht en niet vervangbaar door opdrachten of andere cursussen.
• In geval van een practicum is de student verplicht ten minste 90% van de practicumbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden, tenzij anders aangegeven in de studiewijzer van het vak. Indien de student minder dan 90% heeft bijgewoond dient het practicum opnieuw te worden gevolgd.
• In geval van werkgroepbijeenkomsten is de student verplicht tenminste 7 van elke 8 werkgroepbijeenkomsten bij te wonen en zich op deze bijeenkomsten terdege voor te bereiden, tenzij anders aangegeven in de studiewijzer. Bij meer dan 8 werkgroepbijeenkomsten geldt dat de student steeds per (deel van) 8 bijeenkomsten maximaal 1 bijeenkomst mag missen. Indien de student minder dan het verplichte aantal heeft bijgewoond, kan het vak niet worden afgerond.
  

Aanvullende eisen voor dit vak:

Aanwezigheid bij het hoorcollege wordt sterk aanbevolen en voor de werkgroepen geldt een strikte aanwezigheidsplicht: de student mag gedurende het hele vak maximaal één werkgroep missen. Onvoorbereid opdagen bij de werkgroep geldt als afwezigheid.

Toetsing

Tentamen

Het vak Toekomstperspectief voor de Samenleving wordt afgesloten met een tentamen over de gehele literatuur en de hoorcolleges. Het tentamen bestaat uit meerkeuzevragen en open kennis- en inzichtvragen.

Het tentamencijfer telt 60% mee voor het eindcijfer, en moet minimaal een 5.0 zijn.

Werkgroep

In de werkgroep wordt je op de volgende onderdelen getoetst:

• Inspanningsverplichting – om het vak te kunnen afronden ben je maximaal 1x afwezig, heb je alle zelfstudieopdrachten op tijd ingeleverd, en heb je deelgenomen aan het einddebat tijdens werkgroep 6 (pass/fail) 
• Participatie - je bereid je goed voor, bent aanwezig en doet actief mee tijdens de werkgroepen (10%)
• Zelfstudieopdrachten – tijdens de module zal je in groepsverband elke week opdrachten moeten maken die per keer op Canvas gepubliceerd zullen worden. Per week wordt je geacht samen met je groep de literatuur toe te passen op een concreet vraagstuk, aan de hand van enkele leidende vragen en doe-opdrachten. Dit is een groepsinspanning. (30%)

N.B. Als je om aantoonbare zwaarwegende redenen niet aan alle samenstellende onderdelen kunt voldoen, dien je je voorafgaand aan de toetsingsmomenten te melden bij de studieadviseurs via studieadviseur-iis@uva.nl. In geval van aantoonbare zwaarwegende omstandigheden wordt er dan in samenspraak met de docent gekeken of er een andere oplossing mogelijk is

N.B. Als het eindcijfer voor de werkgroep een voldoende is, maar het tentamen en hertentamen zodanig onvoldoende dat het vak als geheel niet is gehaald, dan mag men de eindcijfers voor de werkgroepopdrachten nog één jaar laten staan (zodat de werkgroepen in het jaar daarop niet nogmaals hoeven te worden bijgewoond). Na één jaar vervalt dit cijfer voor de werkgroepopdracht(en).

Eindcijfer en vakafsluiting

Om dit vak af te sluiten moet: 1) het gewogen eindcijfer minimaal een 5,5 zijn; 2) voor het tentamen minimaal een 5,0 zijn gehaald; en 3) is aan de inspanningsverplichtingen voldaan (zie beneden).

Studenten die het vak al eerder hebben gevolgd

Neem contact op met Esther Jansen

Inzage toetsing

De manier van inzage wordt via de webpagina van het vak gecommuniceerd.

Binnen 20 dagen na bekendmaking van de tentamencijfers zal een mogelijkheid van inzage georganiseerd worden.

Opdrachten

Zie voor de verschillende opdrachten: Canvas, Module pagina

Fraude en plagiaat

Dit vak hanteert de algemene 'Fraude- en plagiaatregeling' van de UvA. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd. Bij verdenking van fraude of plagiaat wordt de examencommissie van de opleiding ingeschakeld. Zie de Fraude- en plagiaatregeling van de UvA: http://student.uva.nl

Weekplanning

Rooster

Het rooster van dit vak is in te zien op DataNose.

Aanvullende informatie

Deelname aan werkcolleges en practica is verplicht. Ongeoorloofde absentie leidt tot uitsluiting voor het tentamen.

We vinden het belangrijk dat je je op de UvA en bij Future Planet Studies veilig voelt. Krijg je onverhoopt te maken met ongewenst gedrag of voel je je onveilig, dan kun je terecht bij verschillende personen. Je melding wordt altijd vertrouwelijk behandeld. Kijk op onze website voor meer informatie over waar en bij wie je terecht kunt.

It is important that everyone feels safe at the UvA and Future Planet Studies. We are committed to provide social safety and we offer various forms of support for people experiencing inappropriate or unsafe situations. Consult the UvA website or Future Planet Studies Canvas page for more information and contact info.

Feedback studenten afgelopen jaar

Vak evaluatie 2021-22

Geen gegevens beschikbaar helaas

Contactinformatie

Coördinator

• dr. B. Netelenbos

Hoofddocent

• B.Netelenbos

Docenten

• Elmar Jansen
• Esther Jansen
• Rosa van Schaick
• Julian van Vugt
• J. Willems